Một thẩm phán liên bang Mỹ ra phán quyết tạm chặn sắc lệnh hủy bỏ quyền công dân tự động cho trẻ sinh ra trên lãnh thổ Mỹ mà ông Trump vừa ký.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký các văn bản sắc lệnh trong ngày đầu nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ hai - Ảnh: REUTERSTheo báo New York Times, ngày 23-1 (giờ Mỹ), Thẩm phán liên bang John C. Coughenour đã ra phán quyết tạm thời chặn sắc lệnh hủy bỏ "quyền sinh ra ở Mỹ là công dân Mỹ" được ông Trump ký hôm 20-1.
Lệnh tạm chặn trên được ông Coughenour ký trong phiên điều trần với luật sư đại diện chính phủ liên bang Brett Shumate. Lệnh này có thời hạn 14 ngày và có thể được gia hạn.
Từ trước đến nay, những đứa trẻ sinh ra trên đất Mỹ hầu như luôn mặc nhiên được là công dân Mỹ. Quyền này xuất phát từ Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, được gọi là jus soli và được xem là một trong những quyền lâu đời nhất của nước này.
Tuy nhiên, ngay trong ngày đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp tuyên bố trẻ em có châ mẹ là người nhập cư không có giấy tờ, được sinh ra trên đất Mỹ sau ngày 19-2, sẽ không được xem là công dân.
Sắc lệnh này áp dụng cả với những trường hợp trẻ có cha không phải công dân Mỹ và mẹ là người nhập cảnh vào Mỹ hợp pháp nhưng ngắn hạn, ví dụ như du khách, du học sinh hoặc lao động thời vụ.
Động thái này được xem là một trong những biện pháp của ông Trump nhằm ngăn chặn nạn nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.
Trong phiên điều trần, ông Coughenour đã đứng về phía bốn bang đã nộp đơn kiện sắc lệnh hành pháp trên, bao gồm Washington, Arizona, Illinois và Oregon.
Vị thẩm phán liên bang chê trách sự hiện diện của ông Shumate: "Đây rõ ràng là sắc lệnh vi hiến. Thẳng thắn mà nói tôi không hiểu vì sao một luật sư có thể khẳng định chắc chắn sắc lệnh này hợp hiến. Điều đó khiến tôi bối rối".
Phản hồi quan điểm trên, ông Shumate kiên quyết bảo vệ sự hợp hiến "tuyệt đối" trong quyết định của ông Trump.
Ông cho rằng những người nhập cư bất hợp pháp "vẫn chịu sự chi phối của nước ngoài" và do đó "không có lòng trung thành với nước Mỹ".
Theo lý lẽ đó, con cái họ cũng sẽ như thế, dù có được sinh trên đất Mỹ.
Chỉ vài giờ sau khi phiên tòa trên kết thúc, ông Trump đã khẳng định với báo chí: "Rõ ràng thì chúng tôi sẽ kháng cáo".
Người phát ngôn Bộ Tư pháp Mỹ cũng tuyên bố cơ quan này "sẽ bảo vệ hết mình" sắc lệnh hành pháp của ông Trump về quyền jus soli trước tòa án và "người dân Mỹ, những người rất muốn luật pháp của nước chúng ta được thực thi".
Phán quyết trên của Thẩm phán Coughenour nhiều khả năng đánh dấu khởi đầu cuộc chiến pháp lý dai dẳng giữa chính quyền ông Trump và hệ thống tư pháp trong vài năm tới.
Tổng thống Mỹ từ lâu đã công khai mong muốn theo đuổi chương trình nghị sự đầy tham vọng nhằm định hình lại các thể chế trong hệ thống chính trị Mỹ.
Tuy nhiên, không ít đề xuất chính sách trong đó đi ngược lại luật pháp và tiền lệ tại quốc gia này. Những mâu thuẫn trên gần như chắc chắn sẽ phải mang ra tòa để phân định đúng sai.

Ngày 28/9, cử tri Moldova trong và ngoài nước đã tham gia bỏ phiếu bầu cử quốc hội, lựa chọn trong 23 ứng cử viên từ các đảng phái và ứng cử viên độc lập.

Truyền thông Trung Quốc đưa tin, hàng loạt máy bay quân sự mới, chưa từng xuất hiện trước công chúng, sẽ được trình diễn tại lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng phát xít trong Thế chiến II, dự kiến diễn ra vào ngày 3/9 sắp tới.

Nhiều người dân Nepal kỳ vọng bà Sushila Karki sẽ giải quyết tình trạng tham nhũng và khôi phục kinh tế đất nước sau khi nhậm chức thủ tướng.

Nga dùng chiến thuật gọng kìm để công phá thành trì Pokrovsk, kết hợp bao vây, cắt tuyến hậu cần với triển khai biệt kích xâm nhập trung tâm.

Ngày 18/8, Ngoại trưởng Israel Gideon Sa’ar đã quyết định hủy thị thực của hai đại diện Australia tại chính quyền Palestine.

Ngày 22/9, Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un tuyên bố, nước này đã sở hữu một loại vũ khí bí mật mới và đạt được những thành tựu quan trọng trong nghiên cứu – phát triển khoa học quốc phòng.

Từ 7-10/10, Ủy ban Pháp lý (Ủy ban 6) của Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80 tổ chức phiên thảo luận toàn thể về đề mục 'Pháp quyền ở cấp độ quốc gia và quốc tế nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Liên hợp quốc'. Phiên thảo luận thu hút sự tham gia, phát biểu của hầu hết các quốc gia thành viên và quan sát viên.

Mỹ xem xét chấm dứt một số quan hệ thương mại với Trung Quốc; Ông Trump: Mỹ tấn công tàu Venezuela, 6 người thiệt mạng

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 15/9.