Chiến sự Ukraine thay đổi cuộc sống ở Nga

Với doanh nhân Dmitry ở Siberia, chiến sự Ukraine đem lại nhiều phiền toái hơn bất kỳ điều gì khác, dù ông sống cách nơi giao tranh hàng nghìn km.

Dmitry cho hay doanh thu công ty ngành IT của ông ở thành phố Novosibirsk, vùng Siberia bị ảnh hưởng do các lệnh trừng phạt chưa từng có từ phương Tây áp đặt với Nga trong ba năm chiến sự Ukraine.

"Lệnh trừng phạt khiến mọi thứ khó khăn hơn, vì phần mềm Nga không tốt bằng Mỹ", Dmitry, gần 50 tuổi, nói. Gia đình ông vẫn có điều kiện đi nghỉ mát ở Altai, song ông thừa nhận giá một số mặt hàng ở Nga đã tăng cao, đặc biệt là ôtô, khiến việc tậu một chiếc xe mới trở nên khó khăn hơn, trong khi các thương hiệu từ Trung Quốc xuất hiện nhiều hơn.

Tại Moskva, Viktoria, bà mẹ hai con và có người thân ở Ukraine, cho hay lúc chiến sự mới nổ ra, nhiều người đã sốc và sợ hãi. Nạn tích trữ thuốc đã gây ra tình trạng khan hiếm vật tư y tế vào đầu năm 2022.

Nhưng sau ba năm, nhiều thứ đã thay đổi. Tình trạng giá cả leo thang đã được bù đắp bằng mức lương cao hơn. Thủ đô Nga cũng mở nhiều điểm tham quan mới, khiến cuộc sống trở nên thú vị phần nào, Viktoria nêu cảm nhận.

Tác động lớn nhất mà chiến sự gây ra với gia đình bà là không thể tiếp tục đi du lịch châu Âu hàng năm như trước đây. Kể từ năm 2022, gia đình hay bạn bè của bà chủ yếu tới du lịch Trung Đông hay nghỉ dưỡng trong nước.

Người dân đứng cạnh chân dung Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Vladimir Putin ở Moskva, Nga, ngày 13/2. Ảnh: AFP

"Chúng tôi hay những người bạn của tôi không ai thực sự gặp khó khăn vì chiến sự. Nhưng đây là thủ đô, tình hình ở các địa phương có thể khác", bà Viktoria nói.

Theo giới quan sát phương Tây, sau ba năm bùng phát, tác động của chiến sự Ukraine lên đời sống ở Nga và toàn thế giới là không đồng đều.

Các khu vực như Moskva, giống mô tả của bà Viktoria, có thể đã tránh được những tác động tồi tệ nhất, nhưng các vùng như Belgorod còn nhiều khó khăn ở Siberia lại ghi nhận những thay đổi và ảnh hưởng đáng kể.

Đàn ông tại vùng này chiếm phần lớn trong lực lượng Nga tham chiến tại Ukraine. Đối với họ, nhập ngũ và tới Ukraine chiến đấu "giống mua vé số", với giải thưởng là sống sót trở về và được nhận trợ cấp tài chính hậu hĩnh theo tiêu chuẩn của địa phương.

Lương binh sĩ Nga tham chiến ở Ukraine cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung, giúp những người lính sau khi giải ngũ có cơ hội mua nhà, ôtô, du lịch nước ngoài. Những người đàn ông thu nhập thấp tại vùng này mô tả quyết định tình nguyện nhập ngũ là một "công việc".

Cục diện chiến sự Nga - Ukraine sau ba năm. Theo RYV

Điện Kremlin không công bố thống kê chính xác về thương vong ở Ukraine sau ba năm. Ukraine và Mỹ cho biết Nga hàng trăm nghìn binh sĩ Nga có thể đã thiệt mạng và bị thương, gây áp lực cho hệ thống y tế của đất nước.

Theo giới quan sát, các vùng như Cộng hòa Buryatia thuộc Nga chịu ảnh hưởng đáng kể do đàn ông tòng quân tử trận. Người dân đã trở nên chai sạn với tin tức về cái chết của những hàng xóm ở tiền tuyến.

"Chúng tôi ban đầu luôn thảo luận, bàn tán trước mỗi mất mát, đến dự đám tang của từng người. Giờ thì tôi không biết có bao nhiêu người địa phương tử trận gần đây nhất, không biết họ đã chết thật chưa", một giáo viên 40 tuổi ở Ulan-Ude, thủ phủ Buryatia, nói.

Những đổi thay do chiến sự cũng được thể hiện rõ nét trên đường phố ở nhiều địa phương, khi các công ty, tập đoàn phương Tây rút khỏi thị trường Nga, thế chân là các thương hiệu châu Á, nội địa.

Du khách tại Moskva, thủ đô Nga, tháng 11/2024. Ảnh: AFP

Chris Weafer, nhà sáng lập của công ty tư vấn chiến lược độc lập Macro-Advisory trụ sở Kiev, cho hay những điểm du lịch như Moskva và St. Petersburg giờ đây xuất hiện ngày càng nhiều du khách tới từ vùng Arab, Trung Quốc, do các hãng hàng không Nga đã phát triển thêm nhiều tuyến bay mới ở Trung Đông, châu Á.

Tuy nhiên, giới quan sát Nga dự đoán nhiều thương hiệu Mỹ và châu Âu có thể sẽ quay lại thị trường Nga vào quý II năm nay, khi phái đoàn Nga - Mỹ gần đây đàm phán tại Arab Saudi và thảo luận về nhiều vấn đề, trong đó có khôi phục hợp tác kinh tế. Sự trở lại Nga của hãng thời trang Gucci ngày 18/2 được coi là một trong những dấu hiệu như vậy.

Nhưng Weager cho rằng thương mại Nga rất khó trở về trạng thái trước đây, ngay cả khi quan hệ ngoại giao, kinh tế với phương Tây được khôi phục hoàn toàn nếu đạt được thỏa thuận hòa bình ở Ukraine.

"Người Nga đã quen với các thương hiệu, điểm đến mới, không nhất thiết phải quay về với những thói quen cũ", ông giải thích.

Trong khi đó, Tổng thống Vladimir Putin ngày 21/2 cho biết Nga cần cơ chế quản lý để đảm bảo sự trở lại của các doanh nghiệp phương Tây không làm mất đi lợi thế cạnh tranh của các công ty nội địa.

"Công ty nước ngoài sẽ chỉ được phép trở lại Nga nếu mang lại lợi ích cho quốc gia. Chúng tôi phải hành động dựa trên điều này", Phó thủ tướng Nga Alexander Novak nói.

Đức Trung (Theo RFERL, TASS, AFP)