Xúc động chuyện Bác Hồ trong Đường lên Điện Biên

Cuộc gặp gỡ xúc động giữa Bác và chị gái Nguyễn Thị Thanh sau hơn 30 năm được Nguyễn Thế Kỷ tái hiện trong cuốn Đường lên Điện Biên.

Ba tập đầu trong bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm về cuộc đời Bác - Ảnh: LIÊN VIỆT

Đây chỉ là một trong những cuộc gặp gỡ đặc biệt trong cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn nhiều cam go của lịch sử dân tộc giai đoạn 1945 - 1954, được tác giả Nguyễn Thế Kỷ lựa chọn để tái dựng sống động và nhuận nhị trong cuốn Đường lên Điện Biên (tập thứ tư trong bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm gồm 5 tập) vừa ra mắt bạn đọc.

Bạn đọc đã từng đọc ba tập đầu bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm của Nguyễn Thế Kỷ, dõi theo từng bước đi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên con đường vạn dặm cứu nước, đến Đường lên Điện Biên càng hiểu rõ hơn trí tuệ, tài năng và bản lĩnh xuất chúng của Người.

Tác giả Nguyễn Thế Kỷ nói đây là tập mà ông dành nhiều tâm huyết nhất, bởi đây là giai đoạn lịch sử nhiều cam go của dân tộc và thiên tài Hồ Chí Minh được bộc lộ rõ nhất.

Những cuộc gặp đầy ân tình của Bác

Tập sách xây dựng nhiều cuộc gặp gỡ thú vị để phác họa con người với những phẩm chất phi thường mà giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó là cuộc thăm viếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với vợ chồng doanh nhân Trịnh Văn Bô - Hoàng Thị Minh Hồ ở ngôi nhà 48 Hàng Ngang sau Tuần lễ vàng.

Cuộc trao đổi không chỉ thấy sức hút của Chủ tịch Hồ Chí Minh với các nhà tư sản dân tộc, mà còn cho thấy niềm xúc động, ân nghĩa của Chủ tịch Hồ Chí Minh trước những đóng góp to lớn của người dân.

Là cuộc tìm gặp lại người bạn cũ thân thiết Phillipe tại Paris năm 1946. Trong cuộc gặp này, tác giả đã khéo léo để Chủ tịch Hồ Chí Minh trải lòng với những người bạn về lý do không lập gia đình.

Hay cuộc trò chuyện trên chuyến tàu từ Pháp trở lại Hà Nội năm 1946 giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với 4 trí thức theo Người từ Pháp về nước dấn thân vào cuộc trường chinh giành độc lập tự do cho đất nước.

Và đặc biệt là cuộc gặp gỡ xúc động của Chủ tịch Hồ Chí Minh với người chị gái (bà Nguyễn Thị Thanh) vào cuối năm 1946, trước thời điểm Toàn quốc kháng chiến.

Tác giả Nguyễn Thế Kỷ đã cho thấy một lãnh tụ đồng thời là một người con trong gia đình, ao ước đến cháy lòng được ăn bữa cơm với chị, được chị gái xới cho một bát cơm, gắp quả cà, khúc cá với mấy ngọn rau.

Một cuộc gặp cảm động khác là lần Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến gặp Bác Hồ ở Khuổi Tát, trước khi Đại tướng đi chiến dịch Điện Biên Phủ.

Tập sách cũng hấp dẫn ở nhiều "quãng nghỉ" giữa cơn rung chuyển nhanh chóng của lịch sử giai đoạn này. Ví như giữa lúc căng thẳng đối phó với thù trong giặc ngoài thời điểm đất nước vừa tuyên bố độc lập, tác giả "đặt vào" một đêm trăng thu Hà Nội có tiếng đàn piano văng vẳng, sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh tiễn nhà tình báo Mỹ Patti.

Tác phẩm Đường lên Điện Biên trong bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm của nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - Ảnh: T.ĐIỂU

Lịch sử tươi rói qua văn chương

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều nhận xét bằng tư duy lịch sử, chính trị, văn hóa và nghệ thuật văn chương, Nguyễn Thế Kỷ đã làm sống lại một cách xuất sắc cuộc đời của một con người vĩ đại và lịch sử hào hùng của một dân tộc anh hùng.

Tác giả đã rất thành công trong việc xây dựng nhân vật với đầy đủ các cung bậc lý trí, tư duy, cảm xúc, sự nhân văn, tầm thiên tài trong các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời dựng lại giai đoạn lịch sử đầy thách thức, hiểm nguy của dân tộc một cách "sống động và chắc tay".

Nhà phê bình Lê Thành Nghị ghi nhận Nguyễn Thế Kỷ đã tìm tòi, lục lọi tư liệu, liên kết những tư liệu lịch sử ấy trong một chỉnh thể nghệ thuật, làm cho những tư liệu ấy hiện lên một cách sống động, tươi rói.

Ông đánh giá cao ở nhiều thời điểm tác giả Nguyễn Thế Kỷ đã dừng lại khắc họa hình ảnh vị lãnh tụ trăn trở, nghĩ suy, cân nhắc trước khi đưa ra mỗi quyết định mang tính sống còn của dân tộc.

Tác giả Nguyễn Thế Kỷ trong bộ tiểu thuyết này đã không rơi vào phi thường hóa, thần thánh hóa Chủ tịch Hồ Chí Minh mà xây dựng hình tượng lãnh tụ tài năng xuất chúng, bản lĩnh phi thường nhưng rất gần gũi, giản dị.