Vụ phá hoại bia đá yểm thủy đạo ở Hội An, chờ kết luận điều tra rồi mới trùng tu

Chờ kết luận, di tích chưa thể trùng tu

Ngày 11.8, ông Phạm Phú Ngọc - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An - cho biết, đơn vị đã chuẩn bị sẵn phương án trùng tu dựa trên tư liệu lưu trữ, sẵn sàng phục dựng nguyên trạng tấm bia yểm thủy đạo. Tuy nhiên, công việc này phải chờ kết quả điều tra và kết luận chính thức của cơ quan công an.

Di tích bia cổ trấn yểm gắn với Chùa Cầu, Hội An bị xâm hại nghiêm trọng. Ảnh: Anh Dũng

Trước khi sáp nhập đơn vị hành chính, cơ quan công an từng triệu tập một đối tượng nghi vấn phá hoại. Người này có dấu hiệu bị tâm thần, song đến nay, vụ việc vẫn chưa được làm rõ - ông Ngọc thông tin thêm.

Theo hồ sơ, sự việc xảy ra rạng sáng 31.3.2025 tại phường Cẩm Phô (nay thuộc phường Hội An, TP Đà Nẵng). Khoảng 1-2 giờ sáng, người dân nghe tiếng búa gõ gần khu vực bia yểm. Đến sáng, tấm bia đã bị đục phá toàn bộ chữ Hán Nôm và hình chạm khắc. Bia đá này nằm trong am thờ ở gốc cây đa cổ thụ (cây đã được đưa vào danh mục cây cổ thụ được bảo vệ) và có mối liên hệ với tín ngưỡng thờ thần Bắc Đế Trấn Vũ tại Chùa Cầu.

Hiện trạng bia đá cổ đã bị xóa hết các dòng chữ trấn yểm. Ảnh: Anh Dũng

Theo truyền thuyết, Chùa Cầu được xây dựng để trấn yểm thủy quái, bảo vệ cư dân khỏi thiên tai và lũ lụt. Tấm bia trấn yểm được xem là một phần của hệ thống tâm linh này, nhằm duy trì sự bình an cho cộng đồng. ​

Tấm bia này không chỉ là một hiện vật lịch sử mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc đối với cộng đồng địa phương.

Bức xúc trong cộng đồng, yêu cầu tăng cường bảo vệ di sản

Trong danh mục Di tích Lịch sử - Văn hóa của TP Hội An, bia yểm thủy đạo nằm trong khu vực bảo vệ I của Di sản Văn hóa Thế giới - Đô thị cổ Hội An, thuộc diện bảo tồn loại I và có hình thức sở hữu Nhà nước.

Ngay sau khi phát hiện vụ phá hoại di tích này, Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An đã báo cáo ngành chức năng, đề nghị công an và chính quyền thành phố Hội An (cũ) điều tra, xử lý theo quy định. Tuy nhiên, tới nay, vẫn chưa xác định được thủ phạm.

Sự việc phá hoại khiến người dân Hội An, giới nghiên cứu văn hóa - lịch sử phẫn nộ. Nhiều người liên hệ vụ việc này với vụ xâm hại bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn, đặt câu hỏi: “Đến bao giờ mới tìm ra thủ phạm? Và nếu không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả, liệu những hành vi phá hoại di sản có tiếp tục tái diễn?”.

Sau hơn 4 tháng bị phá hoại, di tích bia đá trấn yểm ở Hội An vẫn chưa thể trùng tu, khôi phục lại vì còn đợi... kết luận điều tra. Ảnh: Anh Dũng.

Người dân quanh khu vực cây đa nơi đặt bia cho biết, tấm bia giữ vai trò quan trọng trong tín ngưỡng địa phương, là phần không thể tách rời của giá trị tâm linh và lịch sử Hội An. Sau vụ việc, họ vẫn thắp hương, dọn dẹp mỗi ngày và tự nhắc nhở nhau trông coi cẩn thận hơn.

Ông Ngọc cho biết, hiện Trung tâm cùng các đơn vị chức năng phối hợp tăng cường bảo vệ hiện trạng di tích, đồng thời kêu gọi cộng đồng chung tay gìn giữ những giá trị văn hóa quý báu của phố cổ trước nguy cơ xâm hại.