Viện sĩ Trung Quốc muốn giảm tuổi kết hôn để khuyến sinh, dân tranh cãi nảy lửa

Viện sĩ Trần Tùng Hề đề xuất hạ độ tuổi kết hôn hợp pháp xuống 18 với hy vọng khuyến sinh, nhưng vấp phải phản ứng mạnh từ dư luận Trung Quốc.

Các bậc phụ huynh tập trung tại công viên Đại Liên (Trung Quốc), đeo thông tin của con cái với hy vọng tìm được đối tượng xem mắt phù hợp cho con - Ảnh: Nikkei Asia

Theo tờ 21st Century Business Herald ngày 24-2, viện sĩ Viện Khoa học Trung Quốc kiêm ủy viên Chính hiệp Trung Quốc Trần Tùng Hề đã đề xuất điều chỉnh độ tuổi kết hôn hợp pháp tại Trung Quốc nhằm đối phó với tình trạng suy giảm tỉ lệ sinh.

Hạ độ tuổi kết hôn để tăng dân số?

Cụ thể, ông Trần đề xuất hạ độ tuổi kết hôn hợp pháp xuống 18 tuổi cho cả nam và nữ, thay vì 22 tuổi đối với nam và 20 tuổi đối với nữ như hiện nay, với lập luận rằng việc này sẽ giúp mở rộng quy mô dân số trong độ tuổi sinh sản và thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng dân số.

Đề xuất này được ông Trần dự trình trước kỳ họp Lưỡng hội năm 2025 của Trung Quốc, như một phần trong kế hoạch rộng hơn nhằm "nới lỏng các hạn chế sinh sản và xây dựng hệ thống khuyến khích hôn nhân và sinh con".

Theo báo cáo, đề xuất này nhằm tìm kiếm các giải pháp dài hạn để thúc đẩy tỉ lệ kết hôn và sinh con trong bối cảnh dân số Trung Quốc đang đối diện với nhiều thách thức nghiêm trọng.

Ông Trần cho rằng độ tuổi kết hôn hiện tại của Trung Quốc là sản phẩm của thời kỳ kế hoạch hóa gia đình và Trung Quốc đang duy trì độ tuổi kết hôn hợp pháp cao nhất thế giới. Trong khi đó, độ tuổi kết hôn phổ biến trên thế giới không vượt quá 18 tuổi.

Bên cạnh đó, đề xuất này còn khuyến khích xây dựng các chính sách hỗ trợ sinh sản như trợ cấp tiền mặt hằng tháng và hỗ trợ y tế cho mỗi trẻ em đến một độ tuổi nhất định.

Ông Trần nhận định giai đoạn 2025 - 2035 là "giai đoạn vàng" để triển khai các chính sách này, đồng thời nhấn mạnh việc mở rộng các biện pháp khuyến khích ra khu vực nông thôn, nơi được cho là sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với các thành phố.

Ông cũng đề xuất đổi tên và sửa đổi "Luật Dân số và kế hoạch hóa sinh sản" ban hành năm 2021 của Trung Quốc thành "Luật Dân số và sinh sản", bãi bỏ hoàn toàn các hạn chế về số lượng con, nhằm phù hợp với nhu cầu phát triển dân số hiện nay. Theo luật hiện hành, mỗi cặp vợ chồng tại Trung Quốc chỉ được sinh tối đa ba con.

Lo tác động tiềm ẩn

Tuy nhiên, đề xuất của ông Trần nhanh chóng vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ dư luận Trung Quốc, chủ yếu xoay quanh tính khả thi và những tác động xã hội tiềm tàng của việc hạ thấp độ tuổi kết hôn.

Các ý kiến lo ngại rằng việc kết hôn sớm có thể ảnh hưởng đến cơ hội học tập, phát triển nghề nghiệp và khả năng tài chính của các cặp vợ chồng trẻ, đồng thời làm gia tăng áp lực lên hệ thống an sinh xã hội.

Trên mạng xã hội Weibo, nhiều ý kiến đặt vấn đề khả năng độc lập tài chính và sự trưởng thành về mặt tâm lý của người trẻ ở độ tuổi 18, khi nhiều người vẫn đang trong quá trình học tập và chưa sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm hôn nhân và sinh con.

Bên cạnh đó, một số chuyên gia cũng cho rằng việc điều chỉnh chính sách kết hôn cần được cân nhắc thận trọng, trong bối cảnh Trung Quốc đang triển khai nhiều biện pháp nhằm ứng phó với tình trạng suy giảm tỉ lệ kết hôn và sinh con, nhưng hiệu quả đạt được vẫn còn hạn chế.

Theo số liệu từ trang web của Bộ Dân chính Trung Quốc, trong năm 2024 toàn Trung Quốc ghi nhận hơn 6,1 triệu cặp kết hôn, giảm hơn 1,57 triệu cặp (khoảng 20,5%) so với năm 2023. Trong khi đó, số vụ ly hôn là hơn 2,6 triệu cặp, tăng 28.000 cặp (tăng khoảng 1,1%).