Vị tể tướng thanh liêm bậc nhất sử Việt, bỏ món ăn yêu thích để chống hối lộ?
Theo sử sách, Nguyễn Văn Giai là người đặc biệt thông minh, 5 tuổi biết chữ, 9 tuổi biết làm văn, 15 tuổi viết được bài phú. Do gia cảnh nghèo khó nên thuở nhỏ ông phải đi xin ăn, ban đêm mới có thời gian đọc sách. Lớn lên, Nguyễn Văn Giai làm nhiều việc khó nhọc để có tiền mua giấy bút, theo học một người thầy cùng làng. Năm 16 tuổi, ông được gia đình cho ra Thăng Long tìm thầy giỏi để rèn giũa kinh sử.
Năm 1580, triều đình mở khoa thi Hội đầu tiên ở hành cung An Trường, Nguyễn Văn Giai đỗ Hội nguyên, rồi vào thi Đình đỗ tiến sĩ. Ông là vị Tam nguyên đầu tiên của thời Lê Trung Hưng.
Nguyễn Văn Giai từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như: Tán ký lục trong quân đội, Đề hình giám sát Ngự sử. Đến năm 1608, ông được thăng làm Đô Ngự sử.
Nhờ góp công lớn trong việc bang giao với nhà Minh và đánh nhà Mạc ở Cao Bằng, ông được phong chức Tham tụng (tương đương tể tướng), Thượng thư bộ Lại, nắm việc cả sáu Bộ kiêm Đô Ngự sử.
Vị tể tướng nước Việt từ bỏ món ăn yêu thích để chống hối lộ. (Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa)Nguyễn Văn Giai không chỉ có công lớn trong việc dẹp loạn, trấn trị ổn định triều đình, mà còn nổi tiếng thanh liêm, chính trực. Sách Tang thương ngẫu lục chép, khi còn làm Chưởng quản lục bộ, các bậc thân tín của vua chúa đều phải nín hơi, sợ hãi, không ai dám xúc phạm ông.
Một lần, có người con rể của chúa ra trận thấy giặc mạnh sợ hãi nên bỏ chạy. Theo luật pháp đương thời phải khép vào tội chết. Nguyễn Văn Giai phụ trách việc xét xử và định tội viên quận mã đúng luật. Chúa gợi ý cho ông giảm án, nhưng ông viện lý rằng, với kẻ trên phải xử nghiêm minh để làm gương cho kẻ dưới, có thế mới giữ vững được cơ đồ nên chúa cũng không dám quyết.
Quận chúa - vợ quận mã bèn đem vàng bạc đến nhờ vợ ba của ông nói giúp, vì bà này rất được ông yêu quý. Song bà ba đ từ chối và phân trần với quận chúa: "Tướng công là người thanh liêm, xưa nay vốn rất ghét của đút lót. Vả lại, đây là việc hệ trọng trong triều, tôi đâu dám can dự".
Tuy vậy, quận chúa cứ van xin mãi khiến bà động lòng. Nghĩ bụng cũng là đàn bà với nhau cả, không nỡ để quận chúa chịu cảnh góa bụa, bà nói: "Thế thì sáng mai, sau khi tướng công vào triều, quận chúa hãy cho mang đến đây mâm xôi nếp cái, con lợn luộc chín, dao sắc và các thứ gia vị, rồi tôi nói giúp". Quận chúa mừng rỡ, về sắm đúng như lời dặn.
Sáng hôm sau, bà cố tình nấu bữa sáng chậm hơn thường ngày, Nguyễn Văn Giai đành phải nhịn ăn, lên xe vào triều cho kịp buổi chầu. Đến trưa, tan chầu về, bụng đang đói, lại thấy mâm xôi thịt hợp khẩu vị bày sẵn trên bàn, tưởng người nhà cất phần cho mình, ông ngồi vào ăn uống no say.
Xong bữa, ông hỏi sao lại có nhiều xôi thịt như vậy. Bấy giờ bà ba mới thú thật là của quận chúa. Ông giận lắm, tự trách mình có lỗi chỉ vì miếng ăn mà không giữ đúng phép nước. Sau ông thầm nghĩ hay viên quận mã số chưa tận, bèn sai đánh xe vào hầu chúa xin tha chết cho kẻ phạm tội. Chúa mừng lắm và chuẩn y ngay.
Từ đó trở đi, Nguyễn Văn Giai luôn tự vấn lương tâm và quyết từ bỏ hẳn cái sở thích ăn xôi với món thịt lợn luộc chấm mắm. Hễ ngồi vào mâm thấy món nào lạ, ông lại hỏi cặn kẽ nguồn gốc rồi mới ăn.
Với những công lao, cống hiến lớn cho đất nước, Nguyễn Văn Giai được vua Lê ban tặng nhiều sắc phong. Ông mất năm 1628 khi đang tại chức, thọ 75 tuổi.
'Chiếc khiên' bảo vệ nền tảng tư tưởng từ xa
13:00 27/10/2025Với lợi thế được đào tạo bài bản ở các nước tiên tiến, có kinh nghiệm thực tiễn, làm việc trong môi trường khoa học - công nghệ phát triển cao, đặc biệt có quan hệ sâu rộng ở nước sở tại cũng như trên thế giới, trí thức kiều bào ở nước ngoài là lực lượng quan trọng và cần được chăm sóc đặc biệt, trở thành “chiếc khiên” bảo vệ nền tư tưởng của Đảng.
Cầm 7 sổ đỏ được phường cấp, cụ ông mừng vui ra mặt
09:45 27/10/2025Một phường ở Đà Nẵng tổ chức trao 24 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất cho người dân sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, người dân phấn khởi.
Bắt hai kẻ dùng súng tự chế bắn vỡ kính ô tô trên cao tốc Hải Phòng - Hạ Long
23:00 26/10/2025Ngày 23/9, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin kết quả điều tra vụ việc nhiều ô tô di chuyển trên cao tốc Hải Phòng - Hạ Long bị bắn vỡ kính, đe dọa nghiêm trọng an toàn giao thông. Theo đó, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã bắt giữ 2 đối tượng có hành vi “Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng dạng súng hơi tự chế” bắn vào nhiều ô tô đang lưu thông trên tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long. Trước đó, vào khoảng 22h ngày 14/9, trên mạng xã...
Phát động cuộc thi tìm hiểu pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
23:00 26/10/2025Cuộc thi nhằm tuyên truyền về pháp luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tới người dân, đặc biệt là giới trẻ, với thông điệp “Tiết kiệm điện thành thói quen.”
Khoảnh khắc bảo vệ chung cư lao xuống dòng nước xiết cứu 2 mẹ con ở Đà Nẵng
23:00 26/10/2025Một người phụ nữ chở con nhỏ bị nước lũ cuốn ngã xe giữa đường ngập ở Đà Nẵng. Giữa thời điểm sinh tử, bảo vệ chung cư gần đó đã kịp thời lao xuống cứu hai mẹ con thoát khỏi dòng nước xiết.
Cảnh báo nguy cơ bị lừa khi mua bán vé ‘Hạ Long Concert 2025’
23:00 26/10/2025Công an tỉnh Quảng Ninh cho hay đã phát hiện một số người dùng nhiều căn cước công dân để đăng ký nhận vé mời “Hạ Long Concert 2025”, sau đó rao bán trên mạng xã hội nhằm trục lợi.
Quân khu 5 đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, mãi xứng đáng với truyền thống anh hùng
13:45 26/10/2025Đà Nẵng - Quân khu 5 đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, khẳng định bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.
Nuốt gần 100 viên nam châm nhỏ, bé trai 13 tuổi phải cắt ruột để cứu mạng
07:45 26/10/2025Một cậu bé 13 tuổi ở New Zealand vừa phải trải qua ca phẫu thuật khẩn cấp sau khi nuốt gần 100 viên nam châm nhỏ, trò 'thí nghiệm vui' tưởng vô hại nhưng suýt cướp đi mạng sống của em.
Một trường bất ngờ tăng điểm chuẩn sau khi công bố
20:00 24/10/2025Gần 18h ngày 23/8, Đại học Thủ Đô Hà Nội bất ngờ công bố điểm trúng tuyển theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT đối với thí sinh sử dụng tổ hợp C00 để xét tuyển vào 10 ngành. Mức điểm của những ngành này dao động từ 25,41-28,13. Điều đáng chú ý là từ trước đó, vào 9h cùng ngày, trường đã công bố điểm chuẩn của 10 ngành này với mức từ 24,66-27,38. Như vậy, điểm chuẩn mới đã tăng 0,75 so với thông báo cũ. Độc giả có thể so sánh mức điểm...
