Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Theo chia sẻ của Giáo sư Kiều Thu Hoạch (nghiên cứu viên cao cấp của Viện Nghiên cứu Văn hoá dân gian) trên Dân Việt, xét về ngữ âm lịch sử, chữ "giêng" bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán.
Từ xưa, người Trung Quốc đã gọi tháng 1 Âm lịch là Chính nguyệt. Chữ "chính" từ tiếng Hán chuyển sang chữ Nôm có vần "iêng" nên người Việt gọi tháng 1 Âm lịch thành tháng Giêng. Ngày đầu tiên của tháng Giêng được gọi là Nguyên đán. Nguyên là thứ nhất, dùng để gọi ngày đầu tiên của năm (nguyên đán) hoặc những người đứng đầu như nguyên soái, nguyên thủ quốc gia...
Giáo sư Trần Lâm Biền - nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam, cũng cho rằng chữ "giêng" trong tháng Giêng bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán, hai chữ "tháng Giêng" ứng với từ "chính nguyệt".
"Nguyệt vừa có nghĩa là trăng vừa có nghĩa là tháng. Chính nguyệt là tháng chính, tháng đầu tiên của năm. Chính tương đồng với chiếng, qua thời gian, người ta đọc chệch âm thành giêng”, GS Biền giải thích.
Trong âm lịch, tháng Giêng không được phép nhuận. Đối với người Việt Nam, tháng Giêng được xem là tháng quan trọng nhất trong năm vì có Tết Nguyên đán, Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng). Các lễ hội lớn của năm cũng tập trung nhiều nhất ở tháng này.
Tháng Giêng mở đầu cho năm nên ai cũng có tâm niệm hướng về những điều tốt đẹp, mong cầu năm mới bình an, may mắn, kiêng kỵ những điều xấu. Chính vì vậy, vào ngày đầu năm mới, nhiều gia đình đi lễ chùa để cầu sức khoẻ, cầu tài cầu lộc, cầu công danh sự nghiệp...
Để chào đón tháng Giêng, đặc biệt là ngày Nguyên đán, mỗi gia đình đều chuẩn bị rất kỹ, dọn dẹp, trang trí nhà cửa, trưng đào, quất, những cây mai vàng rực rỡ hay các loại hoa xuân khác. Trong dịp này, từ người lớn tới trẻ nhỏ cũng đều cư xử nhẹ nhàng, vui vẻ, không làm điều xấu để tránh dông cả năm.
Trong tháng Giêng, mọi người cũng cố gắng cẩn thận để không làm rơi vỡ đồ đạc, vì sự đổ vỡ luôn mang hàm ý xui xẻo, đen đủi; kiêng cãi vã, đánh mắng nhau. Đặc biệt về mặt tài chính, mọi người thường kiêng vay tiền và trả tiền trong tháng Giêng, nhất là trước rằm vì muốn tránh sự thất thoát tiền bạc hay nợ nần trong dịp đầu năm.
Tháng 1 Âm lịch thường được gọi là tháng Giêng. (Ảnh minh hoạ: Pinterest)Các hoạt động trong tháng Giêng
- Đi chùa đầu năm: Đây là một trong những tục lệ truyền thống của người Việt Nam. Mọi người đi chùa để lễ Phật, cầu một năm mới an lành, thuận lợi, đồng thời vãn cảnh và hòa mình vào không khí lễ hội mùa xuân.
- Chúc Tết, du xuân: Tết Nguyên đán là dịp hội ngộ, gặp gỡ người thân, bạn bè, mọi người thường đến thăm nhau, trao những lời chúc tốt đẹp nhất và cùng nhau du xuân. Nhiều người mua túi muối, gạo, bật lửa... đựng trong túi vải đỏ để cầu may mắn, tiền tài, sức khoẻ.
- Mua vàng trong ngày vía Thần Tài: Nhiều người mua vàng vào ngày vía Thần tài mùng 10 tháng Giêng để cầu may mắn và tài lộc, vì rằng vàng là biểu tượng của sự giàu sang, phú quý; mua vàng ngày này được cho là cách để xin thần Tài phù hộ, ban cho một năm ăn nên làm ra.
- Cúng rằm tháng Giêng: Nhiều lễ hội dân gian được tổ chức trong ngày này. Đây cũng là ngày người dân thường họp họ, cùng nhau vui bên mâm cỗ sau lễ cúng trọng thể.
Kết luận của Ban Bí thư về việc chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị
09:00 14/12/2025Ban Bí thư yêu cầu thực hiện triệt để tiết kiệm, chống lãng phí trong tổ chức hội nghị, không để vượt định mức kinh phí phục vụ hội nghị; thực hiện tinh giản 10% số lượng hội nghị hằng năm.
Cận cảnh hiện trường vụ tai nạn 6 người chết trên đèo Khánh Lê
12:00 13/12/2025Hiện tuyến quốc lộ 27C dẫn lên đèo Khánh Lê đang có mưa rất lớn, nhiều khu vực ngập sâu.
Tìm thấy thi thể nữ sinh lớp 11 dưới sông Sêrêpốk sau hơn một tuần mất tích
12:00 13/12/2025Sau hơn 1 tuần mất tích, lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể nữ sinh lớp 11 dưới sông Sêrêpốk, khép lại những ngày chờ đợi trong hy vọng mong manh của gia đình, thầy cô và bạn bè.
Hôm nay, phở các vùng miền hội tụ trong lễ hội Ngày của Phở ở TP.HCM
06:45 13/12/2025Sáng nay (13-12), Ngày của Phở 2025 chính thức khai mạc tại khu vực Thương xá Tax (cũ), phường Sài Gòn (TP.HCM). Sự kiện Ngày của Phở năm nay dự kiến đón 100.000 khách với sự góp mặt của gần 30 thương hiệu phở từ Bắc chí Nam.
Khởi tố một phụ nữ chặn đường phơi thóc khiến người đi xe máy tử vong
20:00 11/12/2025Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Bình ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bà Vũ Thị M. (sinh năm 1958, trú tại thôn Khê Thượng, xã Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình) về tội “Cản trở giao thông đường bộ” quy định tại Khoản 1, Điều 261, Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017. Quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra xác định, để có diện tích phơi thóc lúa trên tuyến đường 482E...
Cầu thủ nhập tịch Malaysia có lý do tự tin kháng cáo thành công
20:00 11/12/2025Liên đoàn Cầu thủ chuyên nghiệp quốc tế (FIFpro) chỉ trích quyết định của Ủy ban kháng cáo FIFA khi áp đặt lệnh cấm thi đấu 1 năm đối với 7 cầu thủ nhập tịch trái phép của Malaysia.
165 năm thương cảng Sài Gòn - Kỳ 1: Bến tàu của chiến tranh và phát triển
20:00 11/12/2025Cảng Sài Gòn như chứng nhân lịch sử đặc biệt của thời kỳ thực dân xâm lược lẫn sự vệ quốc anh hùng của dân tộc Việt Nam và sau này là thời kỳ hòa bình, phát triển.
Vợ chồng chủ tiệm vàng nổi tiếng Thanh Hóa bị bắt
20:00 11/12/2025Ông Nguyễn Hữu Bình - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung (Thanh Hóa) cùng vợ bị cáo buộc đã chỉ đạo nhân viên, người thân lập hàng chục tài khoản cá nhân để mua, bán vàng, bỏ ngoài sổ sách doanh thu nhằm trốn thuế.
Tổng Bí thư: Đột phá thể chế - cán bộ - công nghệ để chống tham nhũng
17:45 11/12/2025Tổng Bí thư nêu ba đột phá phòng chống tham nhũng gồm hoàn thiện thể chế, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu và đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
