Về vùng đất tương lai Nhà máy điện hạt nhân

TP - Tỉnh Ninh Thuận - vùng đất nổi tiếng với đặc sản “nắng như rang, gió như phang” giờ đây được Trung ương chọn là địa điểm để xây dựng 2 nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam. Hầu hết người dân trong vùng quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 đều đồng thuận với việc xây dựng dự án nhà máy điện chiến lược này.

Dân mong sớm xây dựng nhà máy

Ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết đồng ý tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân (ĐHN) Ninh Thuận. Như vậy, dự án ĐHN Ninh Thuận được khởi động lại sau 8 năm phải tạm dừng.

Cách đây 15 năm, vào năm 2009, dự án ĐHN Ninh Thuận được Quốc hội phê duyệt lần đầu với tổng công suất 4.000 MW, chia thành 2 nhà máy trên diện tích 1.642 ha tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải và xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam.

Tiền Phong Thôn Thái An - Nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 1

Thôn Thái An - Nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2

Địa điểm chọn đầu tư dự án nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và 2 đã được các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước khảo sát, đánh giá kỹ. Đây là hai địa điểm tốt nhất, đáp ứng các tiêu chí, phù hợp để xây dựng nhà máy ĐHN tại Việt Nam. Nhưng đến năm 2016, Quốc hội ra nghị quyết tạm dừng dự án vì nhiều yếu tố khách quan.

Lần tái khởi động dự án này, người dân vùng dự án ĐHN Ninh Thuận 1 và 2 trước đây đều bày tỏ phấn khởi và đồng thuận cao vì lợi ích chung của đất nước. Họ cũng đang mong muốn dự án sớm triển khai và đi vào hoạt động.

“15 năm trước tôi cũng đã đồng thuận, ủng hộ chủ trương xây dựng nhà máy điện hạt nhân và lần này cũng thế. Tôi suy nghĩ đơn giản, tất cả vì sự phát triển chung của đất nước và cũng thấy tự hào vì địa phương mình được chọn là nơi xây dựng dự án rất lớn của đất nước”.

Ông Nguyễn Khắc Phòng

Ông Nguyễn Văn Thắng (Trưởng thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1) chia sẻ, khi nghe thông tin về chủ trương tái khởi động điện hạt nhân, bản thân ông cũng như người dân trong thôn đều hết sức đồng tình, ủng hộ.

Tiền Phong Ông Nguyễn Văn Thắng - Trưởng thôn Vĩnh Trường, chia sẻ với PV Tiền Phong về việc triển khai dự án điện hạt nhân 1

Ông Nguyễn Văn Thắng - Trưởng thôn Vĩnh Trường, chia sẻ với PV Tiền Phong về việc triển khai dự án điện hạt nhân

“Đây là một chủ trương lớn, cần thiết và hết sức quan trọng vì sự phát triển của quốc gia, dân tộc. Bà con ở đây mong muốn dự án sớm triển khai một cách đồng bộ, đồng thời kỳ vọng dự án sẽ mang lại sự đổi thay và phát triển mạnh mẽ cho địa phương, đất nước trong giai đoạn mới”, ông Thắng nói.

Thôn Vĩnh Trường có 310 hộ với 1.000 khẩu, người dân trong thôn chủ yếu làm nghề nuôi trồng đánh bắt hải sản. Trưởng thôn Vĩnh Trường mong muốn lần tái khởi động dự án tới đây, Trung ương cần có lộ trình cụ thể để tạo niềm tin cho người dân, bởi qua một thời gian rất dài dự án bị dừng khiến hoạt động đầu tư, xây dựng, chuyển nhượng đất đai tại địa phương bị đình trệ, đời sống gặp rất nhiều khó khăn. Nhà nước cũng cần có chính sách tái định cư, chuyển đổi nghề phù hợp để ổn định đời sống cho bà con.

Tiền Phong Thôn Vĩnh Trường - Nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 1

Thôn Vĩnh Trường - Nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1

Trong khi đó, thôn Thái An (xã Vĩnh Hải, nơi được quy hoạch xây dựng nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2) là vùng đất trồng nho, tỏi nổi tiếng của tỉnh Ninh Thuận. Những cây nho, cây tỏi đã mang lại cho người dân địa phương có cuộc sống khấm khá, ấm no bao đời nay.

Ông Nguyễn Khắc Phòng - Giám đốc hợp tác xã nho Thái An, chia sẻ: “15 năm trước tôi cũng đã đồng thuận, ủng hộ chủ trương xây dựng nhà máy ĐHN và lần này cũng thế.

Tôi suy nghĩ đơn giản, tất cả vì sự phát triển chung của đất nước và cũng thấy tự hào vì địa phương mình được chọn là nơi xây dựng dự án rất lớn của đất nước”.

Nhưng theo vị Giám đốc hợp tác xã nho Thái An, bản thân ông cũng như nhiều người khác cũng trăn trở liệu khi về nơi ở mới có tốt hơn nơi ở cũ, công ăn việc làm có đảm bảo hay không? Bởi theo ông, bao đời nay người dân đã sinh sống trên mảnh đất này và ở đây vẫn phát triển hơn rất nhiều nhờ nghề trồng nho, trồng tỏi.

Không chỉ vậy, những năm gần đây du lịch địa phương cũng phát triển rất mạnh, người dân phấn khởi bỏ tiền ra đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh. “Do đó, khi nhường đất cho dự án để về nơi ở mới, người dân rất cần sự quan tâm đúng mức của nhà nước”, ông Phòng nói.

Tiền Phong Vùng đất Thái An nổi tiếng với nghề trồng nho, trồng tỏi của tỉnh Ninh Thuận 1

Vùng đất Thái An nổi tiếng với nghề trồng nho, trồng tỏi của tỉnh Ninh Thuận

Công bố thông tin trong buổi họp báo cuối năm 2024, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Thuận cho biết: Hơn 90% người dân trong vùng quy hoạch xây dựng nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và 2 đều đồng thuận với với việc xây dựng dự án nhà máy ĐHN.

Người dân trong vùng làm dự án cũng mong muốn việc triển khai nhà máy sớm xây dựng lộ trình cụ thể, lựa chọn nhà thầu có năng lực cao để đảm bảo an toàn và có chính sách hỗ trợ thỏa đáng với người dân. Ngoài ra, người dân cũng kiến nghị Trung ương có chính sách đặc thù, tạo sinh kế cho người dân vùng dự án để họ có đời sống tốt hơn.

Ninh Thuận sẵn sàng thực hiện dự án

Phát biểu tại buổi họp báo cuối năm 2024, ông Lê Kim Hoàng - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Ninh Thuận, cho hay: Việc tái khởi động xây dựng nhà máy ĐHN sẽ có tác động đến quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Do đó tỉnh sẽ phải cập nhật lại quy hoạch chung, bố trí lại không gian dải ven biển, quy hoạch vùng để đảm bảo phù hợp, đồng bộ với quy hoạch ĐHN. Hiện UBND tỉnh cũng đã kiến nghị với Bộ Công Thương sớm có lộ trình triển khai dự án để địa phương tính toán lại diện tích sử dụng đất và triển khai công tác bồi thường, tái định cư cho người dân.

Trong khi đó, ông Trần Quốc Nam - Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, thông tin: Sau khi dự án ĐHN lần đầu bị tạm dừng vào năm 2016, để bù đắp những thiệt thòi, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết 115 về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 - 2023.

“Thời gian tới, tỉnh sẽ đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về ĐHN, qua đó tạo sự đồng thuận, thống nhất cao. Đây là động lực, cơ hội của dân tộc để tiến lên phía trước cũng như có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh”, ông Nam chia sẻ.