Tiến sĩ Anatoly Sokolov: Tiềm năng hợp tác Nga - Việt rất lớn do có sự bổ trợ cho nhau

Đây là phát biểu của Tiến sĩ Anatoly Sokolov - Tiến sĩ ngôn ngữ Việt Nam của Viện nghiên cứu Phương Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhân kỷ niệm 75 năm ngày Việt Nam và LB Nga thiết lập quan hệ ngoại giao (30/1/1950 - 30/1/2025).

Nhà Việt Nam học người Nga Anatoly Sokolov với cuốn sách

Nhà Việt Nam học người Nga Anatoly Sokolov với cuốn sách "Truyện Kiều" bản dịch tiếng Nga, năm 2015.

Tiến sĩ Sokolov điểm lại những dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước trong 75 năm qua, bắt đầu từ chính sự kiện thiết lập quan hệ ngoại giao, năm 2011 nâng lên thành quan hệ đối tác chiến lược và từ năm 2012 lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Tiến sĩ Sokolov cũng nhấn mạnh vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người đã có thời gian sinh sống và học tập tại Moskva thời kỳ trước thành lập Đảng. Ông gọi Chủ tịch Hồ Chí Minh là chính trị gia huyền thoại của thế kỷ XX, người đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam làm nên cuộc Cách mạng Tháng Tám khai sinh ra đất nước năm 1945, truyền cảm hứng cho nhân dân nhiều nước đứng lên đấu tranh giành tự do và độc lập.

75 năm qua, nhân dân Việt Nam luôn nhắc đến sự giúp đỡ to lớn của nhân dân Liên Xô/Nga trong các cuộc đấu tranh chống xâm lược, giải phóng đất nước. Tiến sĩ Sokolov cũng nhắc đến sự hy sinh của nhóm chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam, đã sát cánh cùng nhân dân Liên Xô bảo vệ thủ đô Moskva vào mùa Đông năm 1941 - 1942 trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại - sự kiện sẽ được LB Nga và các nước kỷ niệm lớn vào ngày 9/5 tới đây.

Trong thời bình, hai nước mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, kinh tế, khoa học, công nghệ và nhân đạo, trong các lĩnh vực quốc phòng và an ninh, văn hóa và giáo dục. Chỉ 5 năm sau khi chiến tranh hoàn toàn kết thúc tại Việt Nam, với sự giúp đỡ của Liên Xô, Việt Nam đã có đại diện chinh phục vũ trụ. Phi công vũ trụ - anh hùng Phạm Tuân đã cùng bay vào không gian với phi hành gia Liên Xô V.V. Gorbatko, đánh dấu cột mốc trong hợp tác khoa học, kỹ thuật giữa hai nước.

Tiến sĩ Sokolov chỉ ra rằng trong số các yếu tố chính trị và kinh tế quyết định sự phát triển và củng cố quan hệ Nga - Việt, yếu tố then chốt trong nhiều năm qua là đối thoại chính trị thường xuyên và có ý nghĩa ở cấp cao nhất.

Động lực quan trọng cho sự hợp tác giữa hai nước trong điều kiện địa chính trị mới được tạo ra từ kết quả chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống LB Nga Vladimir Putin đến Việt Nam (tháng 6/2024), cuộc gặp với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bên lề hội nghị thượng đỉnh BRICS (tháng 10/2024), chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tới Nga (tháng 9/2024) và chuyến thăm gần đây của Thủ tướng Chính phủ LB Nga Mikhail Mishustin (tháng 1/2025).

Các chương trình hợp tác được xây dựng và rà soát thường xuyên, bao gồm trong Ủy ban liên chính phủ Nga - Việt về hợp tác thương mại, kinh tế, khoa học và kỹ thuật. Hiện nay, các mối quan hệ đang phát triển năng động giữa các bộ, ngành có thẩm quyền trong bối cảnh thực hiện các thỏa thuận đạt được ở cấp cao nhất trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, thương mại và đầu tư, thông tin và truyền thông, khoa học và công nghệ, văn hóa và du lịch.

Nhìn nhận về tương lai hợp tác và quan hệ giữa hai nước, Tiến sĩ Sokolov nhắc đến chuyến thăm gần đây của Thủ tướng Chính phủ LB Nga Mikhail Mishustin tới Việt Nam, kỳ vọng rằng tới đây hai bên sẽ chứng kiến các biện pháp tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, kinh tế, khoa học, công nghệ và nhân đạo.

Theo Tiến sĩ Sokolov, hai nước có cơ cấu hàng hóa bổ sung cho nhau. Theo đó, Nga cần nông sản và hàng dệt may của Việt Nam, còn Việt Nam nhập khẩu than, phân bón và máy móc từ Nga. Nga là thị trường truyền thống của nhiều mặt hàng Việt Nam như: cà phê, trà, các loại hạt, gia vị và hàng dệt may.

Nga là một thị trường lớn và cạnh tranh, mở ra cơ hội tiếp cận các nước thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) và Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU). Còn Việt Nam là cửa ngõ vào Đông Nam Á và khu vực Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đối với Nga.

Trong thời gian gần đây, hợp tác giữa các địa phương được đẩy mạnh. Năm 2024, các đoàn đại biểu từ các vùng St. Petersburg, Moskva, Ulyanovsk, Yaroslavl và Yakutia đã đến thăm Việt Nam. Lần lượt lãnh đạo các tỉnh thành như: Bà Rịa-Vũng Tàu, Cần Thơ, Quảng Trị, Thái Bình và thành phố Hải Phòng đã sang thăm Nga.

Ngoài các lĩnh vực đầu tư, thương mại, hợp tác giáo dục đã khẳng định tính chất bền vững và chặt chẽ. Hằng năm, công dân Việt Nam được cấp 1.000 suất học tại các trường đại học Nga. Một dự án đầy triển vọng đã được triển khai trong khuôn khổ hợp tác giữa các trường đại học Nga và Việt Nam.