Thảm kịch xả súng tồi tệ nhất Thụy Điển diễn ra thế nào

Nghi phạm có thể đã giấu vũ khí trong bao đựng đàn mang vào trường Risbergska gây án, đốt pháo khói khiến cảnh sát khó ứng phó tại hiện trường.

12h30 ngày 4/2, tiếng súng bắt đầu vang lên tại trường bổ túc Risbergska dành cho người lớn ở thành phố Orebro, cách thủ đô Stockholm khoảng 160 km về phía tây. Khoảng 130 cảnh sát lập tức tiếp cận, nhưng hiện trường khi đó đã hỗn loạn.

"Chúng tôi nhận tin báo về một vụ xả súng đang diễn ra ở trường Risbergska lúc 12h33", Lars Wiren, cảnh sát trưởng Orebro, thuật lại tại cuộc họp báo ngày 6/2. "Các sĩ quan mô tả hiện trường giống như địa ngục... người chết, người bị thương, tiếng la hét và khói".

Cảnh sát gác gần hiện trường vụ xả súng ở trường Risbergska, thành phố Orebro, Thụy Điển ngày 5/2. Ảnh: AP

Trường Risbergska rộng khoảng 17.000 m2, nằm trong khuôn viên lớn cùng vài trường khác. Ngoài bổ túc văn hóa, Risbergska còn dạy tiếng Thụy Điển cùng các khóa học dành cho người cần thêm kỹ năng để xin việc. Những cơ sở như Risbergska được gọi là Komvux, có vai trò quan trọng với cộng đồng người nhập cư và tị nạn ở Thụy Điển.

Cảnh sát chưa công bố danh tính nghi phạm nhưng hãng tin Aftonbladet đưa tin anh ta tên là Rickard Andersson, 35 tuổi. Người này giấu vũ khí trong túi đựng đàn guitar, đi vào nhà vệ sinh để mặc đồ rằn ri rồi gây án.

Tiếng súng vang lên liên tiếp. Giáo viên tại trường cho biết họ nhanh chóng sơ tán khỏi lớp học, hoặc dựng rào chắn để cố thủ bên trong.

"Tôi dẫn 15 học viên của mình ra hành lang và bắt đầu chạy. Hai tiếng súng vang lên nhưng chúng tôi đã kịp thoát ra ngoài. Lớp chúng tôi ở gần lối vào trường. Tôi nhìn thấy mọi người đưa người bị thương ra và hiểu rằng tình hình rất nghiêm trọng", giáo viên Maria Pegado, 54 tuổi, kể.

Giáo viên Lena Warenmark nói nhiều học viên đã rời trường sau khi làm bài kiểm tra toàn quốc trước khi vụ xả súng bắt đầu.

Theo ông Wiren, cảnh sát có mặt trong vòng 10 phút từ khi nhận tin báo đầu tiên. Khi họ đến hiện trường, Risbergska đã ngập khói do pháo khói phát ra. Các sĩ quan lập tức phong tỏa 6 trường và một nhà hàng ở khu vực. Người dân được yêu cầu tránh xa hoặc ở yên trong nhà. Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy một số học viên nấp dưới bàn.

Ảnh trên mạng xã hội được cho là lớp học tại Risbergska khi vụ xả súng diễn ra. Ảnh: X/Mohammad Ahsan

Tiếng súng dày đặc đến mức cảnh sát không thể xác định có bao nhiêu tay súng. Qua làn khói mờ, các sĩ quan nhìn thấy một người đàn ông cầm thứ giống như súng trường đang tiến về phía họ.

Người đàn ông tiếp tục nổ súng, xả hết một số băng đạn, nhưng không sĩ quan nào bắn đáp trả.

"Bạn phải hiểu tình huống lúc đó. Các học viên, giáo viên đều hoảng loạn. Hiện trường có khói. Hoàn cảnh phải phù hợp thì mới khai hỏa được", theo ông Wiren.

Tình hình lắng xuống sau khoảng một giờ. Lúc 13h54, cảnh sát xác định có 5 người bị bắn. Họ vẫn phong tỏa hiện trường, yêu cầu công chúng tránh xa khu vực vì có thể vẫn còn nguy hiểm.

Hai giờ sau, cảnh sát cho rằng nghi phạm có thể là một trong số những người được đưa đến bệnh viện. Cảnh sát tiếp tục tỏa ra khắp khuôn viên cơ sở để tìm kiếm nạn nhân.

Họ phát hiện một tay súng đã tử vong, gần đó là ba khẩu súng, trong đó một khẩu là súng trường. Xung quanh thi thể là 10 băng đạn rỗng cùng lượng lớn đạn dược chưa sử dụng. Người này có một vết thương do súng và khả năng cao là tự gây ra.

Đến 18h00, cảnh sát cập nhật "khoảng 10 người" chết, giải thích rằng họ chưa xác định được con số chính xác do hiện trường quá rộng và có thể có thêm. Đêm cùng ngày, cảnh sát thông báo số người chết là 11, tính cả tay súng. Họ tin rằng tay súng hành động đơn độc, nhưng không loại trừ khả năng có người khác tham gia. Ít nhất 6 người, đều trên 18 tuổi, bị thương, trong đó hai người nguy kịch, ba người phải phẫu thuật.

"Đây là vụ xả súng tồi tệ nhất lịch sử Thụy Điển", Thủ tướng Ulf Kristersson nói, kêu gọi người dân không đồn đoán về động cơ của nghi phạm.

Vị trí trường Risbergska, Thụy Điển. Đồ họa: BBC

Sĩ quan điều tra Anna Bergqvist cho biết nghi phạm không có tiền án, không có liên hệ với băng đảng nào. Cảnh sát đang xem xét các video liên quan để xác định động cơ. Một video do học viên nấp trong nhà vệ sinh có tiếng súng vang lên cùng tiếng một người hét rằng "Hãy rời khỏi châu Âu!".

Quan chức địa phương Peter Larsson ngày 6/2 nói ngoại trừ Risbergska, các trường trong khu vực đã hoạt động trở lại. Theo quan chức này, các trường đều đã diễn tập kịch bản xảy ra xả súng, do đó, giáo viên đều biết rõ họ cần ứng phó thế nào.

Nghi phạm có giấy phép sở hữu 4 vũ khí. Ngoài ba khẩu cạnh thi thể, cảnh sát đã tìm thấy và thu giữ vũ khí thứ 4.

Truyền thông Thụy Điển đưa tin nghi phạm ở Orebro, có giấy phép săn bắn. Người này sống tại một căn hộ gần trường Risbergska và không gặp gia đình hay bạn bè. Nghi phạm dường như từng theo học tại Risbergska, nhưng không đến lớp từ năm 2021.

Tại Thụy Điển, để sở hữu vũ khí, người dân phải có giấy phép sử dụng vũ khí và chứng minh được sẽ dùng nó với mục đích phù hợp, như săn bắn hoặc bắn súng thể thao. Họ cần nộp giấy phép săn bắn, nhận được sau khi tham gia khóa học, hoặc giấy phép bắn súng thể thao do các câu lạc bộ cấp.

Mọi vũ khí phải bảo quản trong tủ an toàn được cảnh sát phê chuẩn. Vũ khí tự động hoặc vũ khí cầm một tay chỉ được cấp trong trường hợp đặc biệt và giấy phép sẽ có thời hạn. Nhìn chung, giấy phép sử dụng sẽ bị thu hồi nếu vũ khí được chỉnh sửa đáng kể so với ban đầu.

Người dân thắp nến tưởng niệm nạn nhân vụ xả súng ở Orebro, Thụy Điển ngày 5/2. Ảnh: AP

Thụy Điển đang phải vật lộn với làn sóng xả súng và đánh bom xuất phát từ vấn nạn tội phạm băng đảng đang lan tràn, mặc dù các vụ tấn công chết người tại trường học khá hiếm.

Năm 2023, Thụy Điển là quốc gia có tỷ lệ tử vong liên quan bạo lực súng đạn trên đầu người cao nhất Liên minh châu Âu. Quốc gia hơn 10 triệu dân này năm 2022, 2023 và 2024 lần lượt ghi nhận 63, 55 và hơn 40 trường hợp tử vong vì súng đạn.

"Chúng tôi vẫn đang tự hỏi tại sao chuyện này xảy ra", John Johansson, chủ tịch hội đồng Orebro, nói với AP. "Nhưng đây không phải vấn đề của riêng Thụy Điển. Chúng ta đã chứng kiến chuyện này xảy ra tại nhiều nơi trên thế giới".

Như Tâm (Theo CNN, AFP, AP)