Tết trong cung đình xưa ra sao? Trò đánh đu ngày Tết có từ thời Trần?
Sách 'Tết chốn vàng son' của nhà báo Lê Tiên Long tập hợp nhiều bài viết giải mã cách vua nước Việt đón Tết, ăn Tết cổ truyền như thế nào; triều đình có những nghi lễ gì, tổ chức ra sao...
Sách Tết chốn vàng son của nhà báo Lê Tiên Long cung cấp nhiều thông tin về cách vua nước Việt ăn TếtTết chốn vàng son gồm 35 câu chuyện với 2 phần chính: Cung đình chuẩn bị đón Tết và vua quan ăn Tết.
Theo nhà văn, nhà báo Yên Ba, đây là cuốn sách viết về phong vị vàng son một thuở của cha ông ta trong những ngày Tết đến xuân về.
Phạm vi nội dung của Tết chốn vàng son giới hạn trong chốn cung đình, nơi các vị vua thực hiện các nghi lễ tế trời đất, rồi tổ chức ăn Tết, đón xuân, ban thưởng, duyệt binh, tập trận, cày ruộng đầu xuân...
Những nghi lễ trong cung đình Việt ngày Tết
Trong phần đầu quyển sách, Lê Tiên Long nói về những nghi lễ trong cung đình Việt ngày Tết; lịch nghỉ Tết của triều Nguyễn; chuyện dùng ấn "Hoàng đế chi bảo"; cây nêu trong cung đình ngày Tết; vua ban thưởng cho quần thần ăn Tết...
Theo tác giả, vào ngày Tết, vua nước Việt sẽ thực hiện những nghi lễ quan trọng như: thờ cúng tổ tiên, tế Trời (tế Giao), tế Xã Tắc (thần Đất và thần Nông) vào dịp đầu xuân.
Nói về nghi thức cúng tổ tiên của các vua Việt, Lê Tiên Long cho biết:
"Vào thời Trần, nghi lễ này được Lê Tắc kể lại trong An Nam chí lược là: sáng mùng một Tết, các vua Trần thường đến cung Trường Xuân, hướng về các lăng tổ tiên ở phủ Thiên Trường phía nam làm lễ vọng bái.
Thời Hậu Lê cũng giống thời Trần, quê hương của các vua chủ yếu ở Lam Sơn, Thanh Hóa nên vua thường chỉ về cúng tế phần mộ tổ tiên lúc thư nhàn, còn ngày Tết, vua làm lễ vọng từ kinh thành.
Sang đến thời Lê trung hưng, trong các ngày Tết, các vua Lê thực hiện nghi lễ cúng bái tổ tiên ngay tại điện Kính Thiên, rồi mới tiến hành nhận nghi thức chúc thọ của hoàng tộc và trăm quan.
Điện Kính Thiên ở thời Lê sơ vốn là nơi vua thiết Đại triều. Đến thời Lê trung hưng, thực quyền nằm trong tay các chúa Trịnh nên nghi lễ Đại triều không còn nữa, điện chuyển thành nơi các vua Lê thờ cúng tổ tiên.
Trong những ngày Tết, Thái miếu, nơi thờ các vị vua trước và tổ tiên vua Lê Thái Tổ, cũng luôn đỏ đèn với các nghi lễ thờ phụng".
Ngoài ra, theo Lê Tiên Long vào mùa xuân, các vị quân chủ của những nước thuộc nền văn minh nông nghiệp như nước Việt còn thực hiện nghi lễ cày ruộng Tịch điền để khuyến khích nhân dân chăm lo sản xuất.
Tranh minh họa bìa sách Tết chốn vàng sonThú chơi trong cung đình ngày Tết
Với phần Vua quan ăn Tết, Lê Tiên Long viết cụ thể hơn về những nếp sống, thú chơi Tết trong cung đình Việt qua các bài viết: lễ Chính Đán của các vị vua Việt; âm nhạc cung đình ngày Tết; dâng ngọc, lụa cúng trời đất trong lễ tế Giao; vua Gia Long ăn Tết ở Thăng Long; chén trà đầu xuân của vua chúa, thường dân...
Qua nghiên cứu từ tư liệu chắt lọc trong sử sách, Lê Tiên Long kể ra rất nhiều thú chơi Tết của vua chúa, dân gian ngày xưa như: tổ chức lễ đua thuyền, xem đấu voi, hát xướng, chọi trâu, gà...
Ví dụ, cung đình triều Nguyễn có các trò chơi ngày Tết khá phong phú như: tổ chức diễn tuồng, đốt pháo bông cho dân chúng xem. Trong cung và các gia đình quan lại, quý tộc ở Huế còn phổ biến các trò chơi xăm hường; đầu hồ; bài vụ...
Hay một trò chơi dân gian từ thời Trần vẫn còn lưu truyền đến ngày nay là trò đánh đu. Theo sử sách, nhân dân châu Hóa (vùng Thừa Thiên ngày nay) có tục cứ đến mùa xuân sẽ tụ họp đánh đu.
Nhà báo Lê Tiên Long, tác giả sách Tết chốn vàng sonLê Tiên Long là cây viết chuyên viết bài về mảng văn hóa, lịch sử Việt cho nhiều tờ báo... Từ việc đam mê lịch sử từ thuở nhỏ, anh đi tìm kiếm và tập hợp những thông tin thú vị qua các bộ sử đã xuất bản để viết sách.
Để viết Tết chốn vàng son, anh tham khảo nhiều tác phẩm sử nổi tiếng đi trước như: Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lục...
Trước đó, Lê Tiên Long đã ra mắt cuốn Vua chúa Việt và những điều chưa biết tái hiện công cuộc trị vì, đời sống của các bậc vua chúa Việt qua nhiều triều đại lịch sử khác nhau.
Tết trong cung đình xưa ra sao? Trò đánh đu ngày Tết có từ thời Trần? - Ảnh 4.
Những giọt máu hồng nối dài sự sống
05:45 16/06/2025Không cần danh hiệu, không cần tri ân, có những người vẫn âm thầm trao đi từng giọt máu như những 'người gieo sự sống'. Giữa guồng quay của cuộc sống, họ lặng lẽ ngồi xuống ghế hiến máu, chìa tay ra và mỉm cười trao đi giọt máu của mình.
Đưa sản phụ đi sinh khi lũ dâng cao
22:45 14/06/2025Nhận tin một sản phụ ở xã Triệu Thành, huyện Triệu Phong trở dạ nhưng kẹt trong vùng lũ, anh Nguyễn Mậu Anh Tuấn cùng đội lái cano đến hỗ trợ, sáng 13/6.
Chó cưng được tập gym
17:45 10/06/2025Gogogym ở Thượng Hải gây sốt bởi dịch vụ tập gym cho thú cưng với hồ bơi, máy chạy bộ và huấn luyện viên chuyên nghiệp giúp vật nuôi nâng cao thể lực.
Dịch vụ cho chó tập gym
16:45 10/06/2025Gogogym ở Thượng Hải gây sốt bởi dịch vụ tập gym cho thú cưng với hồ bơi, máy chạy bộ và huấn luyện viên chuyên nghiệp giúp vật nuôi nâng cao thể lực.
Du khách tử vong vì bị rắn cắn khi đi bộ về khách sạn
21:45 05/06/2025Lý (27 tuổi, còn gọi là Fu Qi) bị một con rắn bên đường cắn vào ngón chân khi đang đi bộ về khách sạn và tử vong sau vài giờ đến bệnh viện.
Nhiều hộ kinh doanh từ chối nhận chuyển khoản
13:45 04/06/2025Đặt suất cơm gà ở quán quen, chị Hà Thanh, 40 tuổi, ở Hải Phòng ngơ ngác khi chủ quán thông báo chỉ nhận tiền mặt vì 'sợ chính sách thuế mới'.
Nhiều hàng quán bất ngờ không nhận chuyển khoản
08:45 04/06/2025Đặt suất cơm gà ở quán quen, chị Hà Thanh, 40 tuổi, ở Hải Phòng ngơ ngác khi chủ quán thông báo chỉ nhận tiền mặt vì 'sợ chính sách thuế mới'.
Quyết liệt thu hồi hàng loạt giấy công bố sản phẩm bảo vệ sức khỏe
15:45 25/05/2025Cục An toàn thực phẩm thu hồi hiệu lực hàng loạt giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ nhiều doanh nghiệp trên...
Bị từ chối ứng tuyển vì quá xấu, có kiện được không?
10:45 24/05/2025Câu chuyện của một phụ nữ ở Thâm Quyến (Trung Quốc) bị từ chối hồ sơ xin việc vì ngoại hình đang dấy lên tranh cãi, buộc cơ quan chức năng sở tại vào cuộc kiểm tra công ty liên quan.
