Quyền lực của những lá cờ
Trong 'men say' chiến thắng ASEAN Cup 2024 vừa qua, câu 'Không phải người Việt Nam nào cũng yêu bóng đá, thứ ta yêu là quốc kỳ' viral mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Người Việt ăn mừng khi tuyển Việt Nam vô địch ASEAN Cup 2024 - Ảnh: MAI THƯƠNGKhông rõ ai là "tác giả" nhưng loạt bài đăng trên mạng trích dẫn câu nói đó đính kèm hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay đã lột tả một "tinh thần Việt Nam" rất rõ.
Lá cờ không chỉ thấy ở môn thể thao vua, mà còn hiện diện trong những sự kiện chào mừng, chiến thắng hoặc những thời khắc ngặt nghèo nhất của dân tộc.
Đọc Chết cho màu cờ: Quyền lực và chính trị của những lá cờ (Worth dying for: The Power and Politics of flags) của tác giả Tim Marshall, có thể lý giải phần nào tại sao những lá cờ lại quyền lực đến vậy.
Du ngoạn khắp thế giới
Kinh nghiệm tường thuật của một nhà báo đã giúp Tim Marshall định hình nên câu chuyện khá hấp dẫn Chết cho màu cờ.
Cuốn sách Chết cho màu cờ của Tim Marshal do NXB Phụ Nữ Việt Nam và Nhã Nam ấn hành - Ảnh: Đ.DUNGBắt đầu từ lá cờ Mỹ được cắm lên giữa khung cảnh đổ nát, hoang tàn còn bốc khói của Trung tâm Thương mại thế giới ở New York vào ngày 11-9-2001 nói "nhiều điều về sức mạnh của người dân Mỹ", ông dẫn người đọc bước vào một chuyến du ngoạn khám phá những lá cờ khắp thế giới.
Từ những sắc màu Ả Rập (với các màu sắc quan trọng trong đạo Hồi như trắng, đen, xanh lá và đỏ) tới những lá cờ gây sợ hãi ở vùng Trung Đông, ở những cuộc thập tự chinh lớn, những lá cờ của tự do đến những lá cờ cách mạng ở lục địa châu Phi và Nam Mỹ.
Ký giả này còn nhắc đến những lá cờ phi quốc gia hoặc siêu quốc gia: lá cờ của Hội Chữ thập đỏ, Trăng lưỡi liềm đỏ hay lá cờ Liên minh châu Âu và Liên hợp quốc…
Có cả lá cờ duy nhất trên thế giới mang yếu tố giới đó là lá cờ cầu vồng (lục sắc, đại diện cho cộng đồng và các phong trào xã hội LGBT).
Theo ông, những lá cờ nói lên rất nhiều điều về việc những quốc gia đã từng (là gì, trải qua điều gì) và muốn trở thành một đất nước như thế nào.
Nhà báo Tim Marshal, tác giả Những tù nhân của địa lý và Quyền lực của địa lý nổi tiếng - Ảnh: The TimesĐâu phải là một tấm vải thông thường
J. W. Goethe từng nói với Francisco de Miranda, người thiết kế cờ Venezuela: "Mỗi quốc gia khởi đầu từ một cái tên và một lá cờ, rồi sau đó trở thành bản sắc của quốc gia đó, chẳng khác nào một người hoàn tất định mệnh của mình".
Trong chuyến du ngoạn của mình, Tim Marshall diễn dịch quyền lực và chính trị của những lá cờ.
Ông xem đó là một biểu tượng gắn kết mọi người, tạo ra cảm giác chung về "chúng ta". Để từ sự thống nhất đến chia rẽ, lá cờ đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nền chính trị toàn cầu mà ta đang thấy ngày nay.
Nhà sử học Brad Meltzer cho rằng lá cờ Mỹ mà ba lính cứu hỏa kéo lên trên Ground Zero vào ngày 11-9-2001 "là lá cờ nổi tiếng nhất của thế kỷ 21"Theo Tim Marshall, lá cờ có thể truyền đi thông điệp về nỗi sợ hãi, hòa bình hay đoàn kết trong bối cảnh thay đổi không ngừng của bản sắc và ý nghĩa.
Nhiều lá cờ mang trong mình thứ lịch sử được giấu kín nói lên nhiều điều về hiện tại.
Chúng ta vẫy cờ, treo cờ bay phấp phới bên ngoài các tòa nghị viện và cung điện… đại diện cho quyền lực chính trị cấp cao và sức mạnh của quần chúng. Vì sao lại có sức mạnh đó?
Biểu tình chống lại chứng sợ đồng tính và chuyển giới ở Tbilisi, Georgia, ngày 17-5-2017 - Ảnh: REUTERSLá cờ là biểu tượng gói ghém cảm xúc, có khả năng khơi dậy và bộc lộ những tình cảm mạnh mẽ tới mức người ta có thể sẽ theo tấm vải màu sắc của mình lao vào làn tên mũi đạn và hy sinh cho những gì mà lá cờ ấy đại diện.
Chết cho màu cờ là một cuốn sách không quá khó đọc, nhờ vào hiểu biết lẫn cách kể chuyện sinh động và hài hước của Tim Marshall.
Thỉnh thoảng bạn đọc sẽ bắt gặp những đoạn viết có phần khoa trương như khi nói về quốc kỳ Ý, ông như reo vui khi nhắc đến ẩm thực: "Pizza! Pasta". Cũng có những đoạn bị cho là thiếu nghiêm túc khi sử dụng các giai thoại hoặc "nghe nói"…
Đội tuyển Ý diễu hành qua các đường phố của Rome sau chiến thắng trước đội tuyển Anh tại Wembley, giành chức vô địch Euro lần đầu tiên kể từ năm 1968 - Ảnh: REUTERSSong bỏ qua những điều đó, đây vẫn là một cuộc khám phá sâu sắc, thách thức độc giả đi tìm câu trả lời về mối liên hệ giữa bản sắc và biểu tượng trong bối cảnh địa chính trị đầy biến động này.
Nhất là khi các cuộc tranh luận về chủ nghĩa dân tộc và bản sắc vẫn tiếp diễn trên thế giới, tầm quan trọng của lá cờ ngày càng tăng.
Trong cuốn sách Chết cho màu cờ, tác giả kể lại câu chuyện của Joan d'Arc vẫy cao lá cờ màu trắng trong trận vây hãm thành Orléans, chặn bước tiến của quân Anh năm 1429.
Ở phiên xét xử kết tội bà dị giáo trước khi hành quyết, bà nói: "Tôi có một lá cờ mà nền cờ lấm tấm những đóa hoa ly… Lá cờ màu trắng, làm từ thứ vải "boccassin" màu trắng, tôi tin trên lá cờ ấy có viết dòng chữ Jesus Maria với viền tua rua lụa…".
Người ta hỏi bà "quan tâm tới lá cờ hay thanh gươm nhất"?. "Lá cờ của tôi quan trọng hơn, hơn bốn mươi lần thanh gươm" - câu trả lời của bà có lẽ là lời xác quyết hay nhất về những lá cờ.
Gần 90 ki-ốt ở chợ Gia Lai bị 'bà hỏa' thiêu rụi
17:45 09/12/2025Ngọn lửa bùng lên suốt nhiều giờ thiêu rụi hàng hóa trong 86 ki-ốt chợ ở xã Bình Dương, khuya 4/11.
Xem lại quyết định khó khăn đầy day dứt của giám đốc Bệnh viện Bạch Mai năm 1972
12:00 09/12/2025Câu chuyện về quyết định khó khăn GS Đỗ Doãn Đại khi là Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai thời điểm Mỹ ném bom san phẳng bệnh viện này tháng 12-1972 được tái hiện qua hoạt cảnh xúc động tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò.
Cựu chiến binh hội ngộ, rưng rưng nhớ lại kỷ niệm xưa trong ngày hội non sông
10:46 09/12/2025Từ tối 1/9, trên nhiều tuyến phố trung tâm Hà Nội, hàng trăm cựu chiến binh đã có mặt để giao lưu, chờ đợi khoảnh khắc đoàn quân diễu binh đi qua, chứng kiến thời khắc lịch sử 80 năm Quốc khánh.
Mong làm quen cô gái dịu dàng, thấu hiểu, quan điểm sống tích cực
09:45 09/12/2025Nhiều người nhận xét tôi là người điềm đạm, biết lắng nghe và khá hài hước khi đã quen thân.
Chết vì bị người nhảy lầu rơi trúng
06:00 09/12/2025Một phụ nữ 83 tuổi ở Milan, Italy, thiệt mạng sau khi bị một người đàn ông rơi từ tầng bốn xuống trúng người.
Những bạn trẻ thầm lặng hướng về đồng bào vùng lũ
19:00 08/12/2025Kỹ sư trẻ vượt hàng trăm ki lô mét đến vùng lũ lụt giúp bà con sửa chữa đồ dùng hư hỏng; chủ tiệm giặt đồ để khách thanh toán vào tài khoản Ủy ban MTTQ Việt Nam ủng hộ; thanh niên công nhân ngày đến nhà máy, tối đi bốc xếp hàng hóa cứu trợ. Đó là những hình ảnh đẹp hướng về đồng bào vùng lũ.
Phục hồi trí nhớ sau 45 năm nhờ tai nạn giao thông
16:00 08/12/2025Mất trí nhớ hoàn toàn sau vụ tai nạn năm 1980, ông Rikhi Ram sống cuộc đời khác suốt 45 năm, cho đến khi một cú va chạm giao thông mới giúp ký ức quay về.
Phụ huynh bối rối vì quy định 'cấm ép con học'
14:00 08/12/2025Quy định phạt 5-10 triệu đồng nếu 'ép con học quá sức' khiến nhiều phụ huynh bối rối, cho rằng đang chịu áp lực từ cả nhà trường và nỗi lo thành tích của con.
Bụi mịn PM2.5 xâm nhập sâu vào phổi, đi vào máu có thể gây đột quỵ, cần hạn chế ra ngoài
01:45 06/12/2025Các chuyên gia cảnh báo, bụi mịn PM2.5 có thể xâm nhập sâu vào phổi, đi vào máu và gây nhiều bệnh nguy hiểm như viêm đường hô hấp, đột...
