Quan chức Mỹ kêu gọi Nga, Ukraine nhượng bộ nhau

Đặc phái viên của ông Trump cho biết cả Nga và Ukraine đều "phải nhượng bộ nhau một chút" nếu muốn đàm phán chấm dứt xung đột.

"Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bày tỏ rằng lập trường của ông ấy về vấn đề lãnh thổ sẽ mềm mỏng hơn. Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng cần có động thái tương tự. Tôi cho rằng hai bên cần nhượng bộ nhau một chút", Keith Kellogg, đặc phái viên Mỹ phụ trách vấn đề Ukraine, cho biết hôm 2/2.

Ông Kellogg trước đó khẳng định Tổng thống Trump muốn hoàn thành nỗ lực chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine và bày tỏ "rất tự tin" rằng chính phủ Mỹ có thể làm được điều đó. Khi được hỏi quá trình này sẽ mất bao lâu, ông nhận định điều đó sẽ diễn ra "trong vài tháng, nhưng không phải là vài năm".

Binh sĩ Ukraine vác đạn pháo gần thành phố Chasov Yar, tỉnh Donetsk, ngày 10/1. Ảnh: AP

Tổng thống Zelensky từ lâu từ chối nhượng bộ Nga về vấn đề lãnh thổ, song đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng khi quân đội Ukraine chịu tổn thất lớn trên chiến trường và nguy cơ mất viện trợ từ Mỹ. Trong khi đó, Nga muốn đảm bảo rằng Ukraine sẽ không bao giờ gia nhập NATO.

Tổng thống Putin ngày 28/1 cho biết Nga có thể tổ chức đàm phán hòa bình nhưng bác bỏ khả năng đàm phán trực tiếp với ông Zelensky, cho rằng nhiệm kỳ của Tổng thống Ukraine đã kết thúc và "ông ấy đang nắm quyền bất hợp pháp".

Nga từ lâu cho rằng Tổng thống Zelensky không còn thẩm quyền pháp lý vì nhiệm kỳ của ông đã kết thúc vào tháng 5/2024 và chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào được tổ chức từ đó đến nay ở Ukraine. Tuy nhiên, giới chức Ukraine khẳng định ông Zelensky vẫn là tổng thống hợp pháp vì lệnh thiết quân luật có hiệu lực từ khi bùng phát xung đột và tình hình chiến sự không cho phép tổ chức bầu cử.

Đặc phái viên Kellogg nhận định điều này phù hợp với hiến pháp Ukraine, song khẳng định nước này cần phải tiến hành bầu cử tổng thống và quốc hội. "Hầu hết quốc gia dân chủ đều tổ chức bầu cử trong thời chiến. Điều quan trọng là họ làm như vậy", ông Kellogg nói.

Tổng thống Trump và ông Kellogg đều cho biết Mỹ đang xây dựng kế hoạch làm trung gian cho thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt gần chiến sự Nga - Ukraine. Tuy nhiên, họ đưa ra rất ít thông tin về cách chấm dứt xung đột và thời điểm công bố kế hoạch này.

Theo hai nguồn tin am hiểu tình hình, kế hoạch của ông Trump đang trong quá trình phát triển và chưa có quyết định nào được đưa ra. Tuy nhiên, ông Kellogg và các quan chức Nhà Trắng những ngày qua đã thảo luận về khả năng hối thúc Ukraine đồng ý tổ chức bầu cử trong thỏa thuận đàm phán ngừng bắn sơ bộ với Nga.

Các quan chức Mỹ cũng xem xét có nên thúc đẩy lệnh ngừng bắn sơ bộ trước khi làm trung gian cho thỏa thuận lâu dài hơn hay không. "Nếu bầu cử tổng thống diễn ra ở Ukraine, người chiến thắng sẽ chịu trách nhiệm đàm phán hiệp ước dài hạn với Nga", hai nguồn tin am hiểu các cuộc thảo luận của chính quyền Tổng thống Trump cho biết.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, Reuters, AP)