Ông Trump ký sắc lệnh cắt viện trợ, Nam Phi lên tiếng

Nam Phi cho rằng sắc lệnh mà ông Trump vừa ký 'thiếu tính chính xác về mặt thực tế và không công nhận lịch sử đau thương sâu sắc của Nam Phi'.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (bên trái) và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa - Ảnh: AFP

Ngày 7-2, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp cắt viện trợ tài chính của Mỹ dành cho Nam Phi, với lý do không tán thành chính sách đất đai tại Nam Phi và vụ Nam Phi kiện Israel, đồng minh của Washington, ra Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) với cáo buộc diệt chủng ở Dải Gaza.

Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ xây dựng kế hoạch tái định cư cho những nông dân Nam Phi da trắng và gia đình của họ.

Giới chức Mỹ sẽ thực hiện các bước để ưu tiên cứu trợ nhân đạo, bao gồm tiếp nhận và tái định cư thông qua Chương trình tiếp nhận người tị nạn của Mỹ dành cho người Afrikaner ở Nam Phi. Họ chủ yếu là hậu duệ da trắng của những người định cư đến từ Hà Lan và Pháp, theo Hãng tin Reuters.

Dữ liệu gần đây nhất của Chính phủ Mỹ cho thấy Mỹ đã phân bổ gần 440 triệu USD viện trợ cho Nam Phi vào năm 2023.

Trong tuyên bố ngày 8-2, Bộ Ngoại giao Nam Phi cho rằng sắc lệnh dừng viện trợ nói trên "thiếu tính chính xác về mặt thực tế và không công nhận lịch sử đau thương sâu sắc của Nam Phi về chủ nghĩa thực dân và chế độ apartheid (phân biệt chủng tộc)".

Bộ Ngoại giao Nam Phi bình luận: "Thật trớ trêu khi sắc lệnh hành pháp này dành quy chế tị nạn tại Mỹ cho một nhóm người ở Nam Phi vốn nằm trong số những nhóm có đặc quyền kinh tế nhất, trong khi những người dễ tổn thương từ các khu vực khác trên thế giới đang có mặt tại Mỹ lại bị trục xuất và từ chối tị nạn dù họ đang đối mặt với những khó khăn thực sự".

Hôm 2-2, Tổng thống Trump tuy không nêu bằng chứng nhưng khẳng định rằng "Nam Phi đang tịch thu đất đai và đối xử rất tệ với người dân thuộc một số tầng lớp". Ông ám chỉ đến một luật mới nhằm mục đích cân bằng sự chênh lệch về chủng tộc trong quyền sở hữu đất đai.

Ông Elon Musk, tỉ phú người Mỹ sinh ra tại Nam Phi và là người thân cận với ông Trump, cho rằng người Nam Phi da trắng đang là nạn nhân của "luật sở hữu phân biệt chủng tộc".

Hôm 6-2, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tuyên bố đất nước của ông "sẽ không bị bắt nạt". "Chúng ta sẽ đoàn kết với tư cách là một quốc gia thống nhất và sẽ lên tiếng bảo vệ lợi ích quốc gia, chủ quyền và nền dân chủ theo hiến pháp của mình" - ông Ramaphosa nói.