Nga hài lòng, Ukraine thất vọng về cuộc đàm phán ở Istanbul

Trưởng phái đoàn Nga cho biết họ hài lòng về cuộc đàm phán tại Istanbul, trong khi Ukraine nói rằng Nga đã "nêu ra một số điều chúng tôi không thể chấp nhận được".

Cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, đã kết thúc sau khoảng 90 phút. Vladimir Medinsky, người dẫn đầu phái đoàn Nga, cho hay Moskva "hài lòng" với kết quả và sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Kiev.

Ông cho biết Nga và Ukraine đồng ý trao đổi 1.000 tù binh chiến tranh mỗi bên trong những ngày tới. Đây là cuộc trao đổi lớn nhất kể từ khi cuộc xung đột giữa hai nước nổ ra cách đây hơn ba năm.

"Phía Ukraine đề nghị tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp giữa nguyên thủ hai nước. Chúng tôi ghi nhận yêu cầu này", ông Medinsky nói. "Chúng tôi đã nhất trí rằng mỗi bên sẽ nêu chi tiết tầm nhìn của mình về một lệnh ngừng bắn có thể diễn ra trong tương lai. Sau khi tầm nhìn đó được trình bày, chúng tôi tin rằng việc tiếp tục các cuộc đàm phán, như đã thỏa thuận, sẽ là điều phù hợp".

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, người dẫn đầu đoàn đàm phán của nước này, nói với các phóng viên rằng ưu tiên hàng đầu trong cuộc thảo luận là đảm bảo việc thả tù nhân, tiếp đến là đảm bảo lệnh ngừng bắn. Ông cho rằng bước tiếp theo nên là tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Volodymyr Zelensky và Vladimir Putin.

Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Serhiy Kyslytsia bày tỏ hy vọng lãnh đạo hai nước có thể gặp nhau "càng sớm càng tốt".

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cho hay phái đoàn Nga đã "nêu một số điều mà chúng tôi cho là không thể chấp nhận được". Đáp lại, các quan chức Ukraine đã phản ứng "một cách bình tĩnh" và nêu rõ lập trường của mình.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan, người chủ trì cuộc đàm phán, ca ngợi cuộc đàm phán là sự kiện "quan trọng đối với hòa bình thế giới".

Nga và Ukraine "đã đồng ý chia sẻ với đối phương bằng văn bản các điều kiện để có thể đạt được lệnh ngừng bắn", Ngoại trưởng Fidan cho biết, thêm rằng cả Nga và Ukraine đều nhất trí trên nguyên tắc về việc sẽ gặp lại nhau.

Phái đoàn Nga và Ukraine trong cuộc đàm phán tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 16/5. Ảnh: Văn phòng Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ

Các quan chức Ukraine tỏ rõ sự thất vọng hơn khi trả lời riêng các hãng tin quốc tế. Reuters dẫn lời một nguồn tin Ukraine cho hay hố sâu ngăn cách giữa hai nước đã nhanh chóng lộ rõ khi các yêu cầu từ phía Nga "xa rời thực tế và vượt xa mọi thứ đã được thảo luận trước đó". Theo người này, những điều kiện Nga đưa ra "không mang tính xây dựng".

Một nguồn tin khác từ Ukraine nói rằng phái đoàn Nga "không có thẩm quyền để đưa ra các quyết định quan trọng". "Họ chưa sẵn sàng quyết định bất kỳ điều gì có ý nghĩa nhằm chấm dứt xung đột", nguồn tin nói.

Một quan chức ngoại giao Ukraine nói với AFP rằng Nga đã đưa ra những yêu cầu về lãnh thổ "không thể chấp nhận được". Khi được hỏi Moskva có yêu cầu Kiev rút hoàn toàn khỏi 4 khu vực ở miền đông Ukraine mà Nga đang kiểm soát hay không, nguồn tin trả lời: "Có". Những khu vực được đề cập gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson. Đây là 4 vùng lãnh thổ mà Nga tuyên bố sáp nhập từ năm 2022.

Đàm phán Nga - Ukraine tại Istanbul là cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa hai nước kể từ những tuần đầu tiên của cuộc xung đột. Hai bên được cho là đã đạt dự thảo thỏa thuận trong cuộc hòa đàm ở Istanbul hồi tháng 3/2022, nhưng đối thoại rơi vào bế tắc trước khi Tổng thống Volodymyr Zelensky quyết định chấm dứt đàm phán vào tháng 4/2022.

Cuộc đàm phán ban đầu dự kiến diễn ra trong ngày 15/5, song đã được lùi sang ngày 16/5. Phái đoàn Nga gồm ông Vladimir Medinsky, cùng Thứ trưởng Ngoại giao Mikhail Galuzin, Thứ trưởng Quốc phòng Aleksandr Fomin và Cục trưởng Tổng cục Tình báo Quốc phòng Igor Kostyukov.

Dẫn đầu phái đoàn Ukraine là Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, các thành viên gồm Phó thủ tướng phụ trách đối ngoại Serhiy Kyslytsia, Trợ lý tổng thống Oleksandr Bevz và các quan chức quân sự, tình báo.

Vũ Hoàng (Theo AFP, Reuters, CNN)