Mỹ muốn Ukraine bầu cử cuối năm 2025?

Mỹ muốn Ukraine tổ chức bầu cử, khả năng cuối năm nay, đặc biệt trong viễn cảnh Kiev có thể đồng ý ngừng bắn với Liên bang Nga trong những tháng tới.

Từ trái sang: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin - Ảnh: AFP

Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine và Nga - ông Keith Kellogg đã chia sẻ thông tin trên trong một cuộc phỏng vấn. Theo đó, ông Kellogg nhận định rằng "cần triển khai" các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc hội Ukraine.

Cả Tổng thống Trump và ông Kellogg đều cho biết họ đang xây dựng kế hoạch để làm trung gian cho một thỏa thuận trong vài tháng đầu tiên của chính quyền mới, nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine nổ ra từ tháng 2-2022. Cả hai chính khách này đều chưa hé lộ nhiều về chiến lược cũng như thời điểm họ có thể công bố kế hoạch như vậy.

Kế hoạch của Tổng thống Trump vẫn đang trong quá trình phát triển và chưa có quyết định chính sách nào được đưa ra. Trong khi đó, ông Kellogg và các quan chức Nhà Trắng khác trong những ngày gần đây đã thảo luận về thúc đẩy việc Ukraine đồng ý tổ chức bầu cử nằm trong thỏa thuận ngừng bắn ban đầu với Liên bang Nga.

Người chiến thắng bầu cử sẽ đàm phán?

Các quan chức chính quyền Tổng thống Trump đang tranh luận có nên thúc đẩy lệnh ngừng bắn ban đầu trước khi cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận lâu dài hơn hay không. Hãng thông tấn Reuters (Anh) dẫn nguồn thạo tin cho biết nếu bầu cử tổng thống diễn ra ở Ukraine, người chiến thắng có thể chịu trách nhiệm đàm phán thỏa thuận dài hạn hơn với Matxcơva.

Hiện vẫn chưa rõ Kiev sẽ chào đón đề xuất của Tổng thống Trump như thế nào. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói rằng Ukraine có thể tổ chức bầu cử trong năm nay nếu giao tranh kết thúc và có đảm bảo an ninh mạnh mẽ để ngăn Liên bang Nga tái diễn các hành động thù địch.

Đáng chú ý, một nguồn tin chính phủ Ukraine cho biết chính quyền của ông Trump vẫn chưa chính thức yêu cầu Ukraine tổ chức bầu cử tổng thống vào cuối năm nay.

Nhiệm kỳ 5 năm của Tổng thống Zelensky theo lịch trình ban đầu là kết thúc vào năm 2024 nhưng bầu cử tổng thống và Quốc hội không thể tổ chức do thiết quân luật mà Ukraine áp dụng vào tháng 2-2022.

Trong một cuộc phỏng vấn ngày 5-12-2024 với tờ Telegraph của Anh, chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine - ông Andriy Yermak cho biết: "Ông Zelensky sẵn sàng cho bầu cử bất cứ lúc nào. Nhưng bầu cử phải được tổ chức theo cách mà người dân trong thế giới dân chủ sẽ công nhận là công bằng. Tất cả công dân Ukraine phải có cơ hội bỏ phiếu, bao gồm cả binh lính và người tị nạn”.

Đảng Đầy tớ của nhân dân của Tổng thống Zelensky nắm giữ đa số ghế trong Quốc hội, nhưng ngày càng có nhiều ghế trống vì một số nhà lập pháp đã từ chức. Cuộc khảo sát do Viện Xã hội học quốc tế Kiev (KIIS) thực hiện vào đầu tháng 2-2024 cho thấy 69% số người được hỏi cho rằng ông Zelensky nên tiếp tục nắm quyền cho đến khi thiết quân luật kết thúc. Chỉ có 15% số người được khảo sát ủng hộ việc tổ chức bầu cử trong hoàn cảnh hiện tại và 10% muốn ông Zelensky trao lại quyền lực cho Chủ tịch Quốc hội Ruslan Stefanchuk.