Khai thác cát trái phép hoành hành tại xã du lịch ở Lào Cai

Cát tặc lộng hành giữa xã du lịch

Những ngày cuối tháng 1 đến giữa tháng 2.2025, từ thông tin phản ánh của người dân, phóng viên Lao Động đã có mặt để tiến hành ghi nhận tình trạng ngang nhiên khai thác cát trái phép trên dòng suối Nặm Luông chảy dọc qua xã du lịch Nghĩa Đô thơ mộng của huyện Bảo Yên.

Đi dọc dòng suối Nặm Luông dẫn từ đầu xã Nghĩa Đô đến khu vực trường tiểu học và trường mầm non tại bản Mường Kem, theo ghi nhận, có đến 4-5 điểm khai thác, tập kết cát cạnh bờ suối.

Máy xúc cùng hàng chục khối cát được tập kết bên cạnh lòng suối Nặm Luông, xã Nghĩa Đô (Bảo Yên, Lào Cai) để chờ vận chuyển đi tiêu thụ.

Quan sát cho thấy, các điểm này chứa hàng chục đến hàng trăm mét khối cát chất thành đống cao. Xung quanh khu vực khai thác là những chiếc máy xúc, băng chuyền, cáp tời…

Theo người dân địa phương, máy xúc múc cát ở lòng suối lên các xe tải rồi chở đi tiêu thụ hoạt động cả ngày lẫn đêm. Điều này gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân từ việc đường xá bị xuống cấp và cả việc canh tác trên ruộng đồng.

Thiết bị khai thác sau khi không dùng sẽ được để cạnh điểm tập kết.

Dù không được cấp phép khai thác, nhưng giữa lòng xã Nghĩa Đô vẫn có những bãi tập kết cát chất thành đống lớn cạnh bờ suối.

“Ở xã Nghĩa Đô này cấm tiệt việc khai thác cát, nên không có đơn vị nào được cấp phép cả. Những bãi tập kết này là của người dân tự hoạt động đã nhiều năm. Họ múc cát dưới lòng suối lên xe tải để vận chuyển đi tiêu thụ theo Quốc lộ 279. Bà con rất bức xúc vì đường giao thông bị cày nát, bụi bặm”, một người dân chia sẻ.

Người dân mong xử lý triệt để

Theo người dân địa phương, chính quyền xã, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Yên cũng đã nhiều lần xuống làm việc, nhưng vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm được nạn khai thác cát này.

Anh Nguyễn Huy Hoàng (xã Nghĩa Đô) cho hay, những bãi tập kết, khai thác cát tại lòng suối Nặm Luông, xã Nghĩa Đô chủ yếu được chở đi tiêu thụ ở Hà Giang với giá 1 triệu đồng/xe (khoảng 4 khối). Tuy không được cấp phép, nhưng những đơn vị tự phát này lại ngang nhiên hoạt động.

Đường dân sinh trong xã Nghĩa Độ hư hỏng, xuống cấp.

Những xe chở đây cát đang trên đường đi tiêu thụ.

Cũng theo anh Hoàng, đường dân sinh trong xã vốn nhỏ, xuống cấp nay lại càng hư hỏng nhiều hơn vì sự hoạt động của xe chở cát. Người dân đã nhiều lần nhắc nhở các xe này di chuyển sang đường quốc lộ nhưng không được.

“Chúng tôi giờ cũng chỉ biết trông chờ cơ quan chức năng vào cuộc xử lý. Xe chở cát không phép chạy ngày đêm như thế này, mỗi ngày 20-30 lượt khiến người dân rất bất an, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vì gần các điểm trường học của xã”, anh Hoàng nói thêm.

Việc khai thác cát trái phép ngang nhiên diễn ra dù địa phương đã yêu cầu viết cam kết dừng hoạt động.

Ông Lý Văn Nội - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô xác nhận thông tin việc địa phương không có bất kỳ mỏ hay doanh nghiệp nào được cấp phép khai thác cát.

Lý giải nguyên nhân người dân múc và tập kết cát, theo Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô Lý Văn Nội, do ảnh hưởng của bão số 3 gây thiệt hại đến nhà cửa và ruộng vườn nên người dân có tiến hành hót dọn. Bên cạnh đó, một số hộ dân cũng dùng cát đó để xây dựng, sửa chữa lại nơi ở.

Trong khi đó, những con ngõ nhỏ vẫn ngày ngày oằn mình gồng gánh xe chở cát chạy qua.

“Xã từng yêu cầu các hộ này viết bản cam kết không được phép hoạt động, khai thác cát. Nhận được phản ánh, tôi sẽ chỉ đạo lực lượng tuần tra để bắt quả tang xử lý, nếu các điểm đang hoạt động”, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô thông tin thêm.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Yên Trần Trung Kiên cho biết: “Ở xã Nghĩa Đô không có đơn vị nào được cấp phép khai thác cát. Việc các hộ dân tự ý làm, chúng tôi có nắm được thông tin và cũng đã giao về cho địa phương quản lý”.

Xã Nghĩa Đô có nền văn hóa phong phú, trong đó, dân tộc Tày có lịch sử cư­ trú lâu đời, tạo nên những phong tục tập quán, tín ngưỡng đặc sắc.

Ngày 9.9.2021, UBND tỉnh Lào Cai quyết định công nhận xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên là điểm du lịch.