Giảm trừ gia cảnh cần điều chỉnh ra sao?

TPO - Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một trong những nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, đồng thời đóng vai trò điều tiết thu nhập và đảm bảo công bằng xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều biến động, chính sách thuế TNCN cần có những điều chỉnh phù hợp để vừa đảm bảo công bằng, vừa khuyến khích tăng trưởng kinh tế.

Chiều 14/3, Báo Lao Động phối hợp cùng Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức Hội thảo "Luật Thuế Thu nhập cá nhân - Đảm bảo công bằng, thúc đẩy tăng trưởng". Sự kiện nhằm góp phần hoàn thiện chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay.

Một trong những vấn đề được đặc biệt quan tâm tại hội thảo là mức giảm trừ gia cảnh, yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập thực tế của người lao động.

Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân chủ yếu được thu từ các nguồn thu nhập như tiền lương, tiền công, đầu tư chứng khoán, chuyển nhượng bất động sản... Trong đó, tiền lương, tiền công chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng thu ngân sách nhà nước.

Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh đối với cá nhân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, còn mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Mức này được áp dụng từ năm 2020 và vẫn duy trì đến nay, trong khi chi phí sinh hoạt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM đã tăng mạnh. Theo các chuyên gia, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không còn phù hợp với thực tế và cần được điều chỉnh.

PGS.TS Lê Xuân Trường - Trưởng khoa Thuế, Học viện Tài chính - nhấn mạnh rằng: "Việc duy trì mức giảm trừ gia cảnh cố định trong bối cảnh giá cả leo thang khiến nhiều người lao động rơi vào tình trạng phải đóng thuế dù thu nhập thực tế không tăng hoặc thậm chí giảm do lạm phát".

Việc xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, cần xem xét đến nhiều yếu tố như mức tăng trưởng kinh tế, mức thu nhập bình quân đầu người theo không từng khu vực, tỷ lệ lạm phát... bên cạnh đó cũng cần xét nhiều yếu tố có liên quan khác như các mức thuế suất cụ thể và các ngưỡng trong biểu thuế, khoản giảm trừ khác ngoài giảm trừ gia cảnh, GDP theo ngang giá sức mua,... để đảm bảo sự công bằng.

PGS. TS Lê Xuân Trường đề xuất trong thời gian tới khi sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân có thể cân nhắc áp dụng việc mức giảm trừ bản thân người nộp thuế nên được nâng lên khoảng 1,5 lần GDP bình quân đầu người, trong khi mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc giữ ở mức 40% của người nộp thuế. Bên cạnh đó, bổ sung chính sách hỗ trợ cho người khuyết tật, theo đó người nộp thuế hoặc người phụ thuộc là người khuyết tật sẽ được hưởng mức giảm trừ cao hơn. Thứ ba, mức giảm trừ gia cảnh cần được điều chỉnh hàng năm theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI), và Chính phủ sẽ có thẩm quyền quyết định mức điều chỉnh phù hợp với tình hình kinh tế.

Tại hội thảo, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng cần điều chỉnh biểu thuế luỹ tiến từng phần để đảm bảo tính công bằng. Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng 7 bậc thuế với thuế suất cao nhất lên đến 35%. Tuy nhiên, khoảng cách giữa các bậc thuế quá hẹp, dẫn đến người lao động chỉ cần có thu nhập tăng nhẹ cũng bị đẩy vào bậc thuế cao hơn.

PGS, TS. Phan Hữu Nghị - Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng - tài chính, Đại học Kinh tế Quốc dân - cho biết: "Việc áp dụng 7 bậc thuế với khoảng cách thu nhập không quá hẹp khiến nhiều người lao động có mức thu nhập trung bình cũng phải chịu thuế cao một cách bất hợp lý. Cần xem xét cắt giảm số bậc thuế xuống còn 5 bậc và nới rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc để đảm bảo công bằng thực sự".

Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến nghị rằng biểu thuế luỹ tiến cần được điều chỉnh theo hướng thuế suất cao hơn chỉ nên áp dụng với nhóm có thu nhập thực sự cao, thay vì áp dụng chung cho nhiều đối tượng như hiện nay. Việc này không chỉ giúp đảm bảo công bằng mà còn tạo động lực cho người lao động gia tăng thu nhập mà không lo bị đánh thuế quá mức.

Đọc bài gốc tại đây.