Đến 'vương quốc rắn' xem lấy nọc độc cứu người
TP - Được thành lập vào năm 1977, Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu thuộc Cục Hậu cần Quân khu 9 (còn gọi là Trại rắn Đồng Tâm) như là một “vương quốc rắn” thu nhỏ ở miền Tây. Trại rắn Đồng Tâm hiện đang bảo tồn trên 12 loài rắn, trong đó có 2 loài rắn hổ mang Đất và hổ mang Chúa đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Từ nọc độc các loài rắn, trại rắn sẽ kết hợp và điều chế kháng huyết thanh điều trị rắn độc cắn, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng.
Từ “vương quốc” đến bảo tàng rắn
Trại rắn Đồng Tâm tọa lạc tại ấp Tân Thuận B (xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) có diện tích 12 ha. Trại rắn được thành lập theo sáng kiến của Đại tá - bác sĩ Trần Văn Dược (Tư Dược), Giám đốc đầu tiên của Trại rắn Đồng Tâm, người có kiến thức uyên bác về các loài rắn độc và say mê với công việc nguy hiểm này. Mục đích nuôi là để bảo tồn quỹ gen của các loại rắn quý hiếm nằm trong sách đỏ đang có nguy cơ tuyệt chủng. Khi mới thành lập, trại rắn chỉ là một đội nuôi trồng, sau mở rộng quy mô lên thành Trại rắn Đồng Tâm, tiếp đến là Xí nghiệp Dược 408.
 Tiền Phong Bảo tàng rắn tại Trại rắn Đồng Tâm trưng bày tiêu bản của gần 50 loài rắn 1 |
Bảo tàng rắn tại Trại rắn Đồng Tâm trưng bày tiêu bản của gần 50 loài rắn |
Năm 1998, Trại rắn Đồng Tâm được đổi tên thành Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến dược liệu thuộc Cục Hậu cần Quân khu 9. Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, Chính trị viên, Bí thư Đảng ủy trung tâm cho biết, trại rắn đang nuôi hàng nghìn cá thể rắn các loại. Trong đó, có hơn 1.000 cá thể rắn hổ mang Đất và hổ mang Chúa. Số lượng rắn lớn có khoảng hơn 100 cá thể. “Thủ lĩnh” tại “vương quốc rắn” là 4 rắn hổ mang chúa trên 10 năm tuổi, dài 3 - 4 m, nặng trên 15kg. Hiện nay, cá thể lớn nhất mà trại rắn đang bảo tồn là rắn hổ Chúa có trọng lượng trên 18kg.
“Bình quân, mỗi con rắn cung cấp khoảng hai giọt nọc, tương đương 0,5 ml. Nếu rắn hổ mang là “sát thủ”, một gram nọc độc khô có thể giết khoảng 166 người thì độc tố của hổ mang chúa còn mạnh hơn gấp 5 lần”.
Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, Chính trị viên, Bí thư Đảng ủy Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến dược liệu
Ngoài nhiệm vụ bảo tồn, trại rắn còn mở cửa phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến tham quan. Trung bình mỗi năm, trại rắn đón từ 150 - 200 nghìn lượt khách nội địa và quốc tế. Thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần, trại rắn tổ chức biểu diễn cùng rắn và lấy nọc rắn để phục vụ khách tham quan. Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc trực tiếp hướng dẫn chúng tôi cách phân biệt rắn độc và rắn không độc, đời sống sinh lý, sinh thái của các loài rắn. Không chỉ được chiêm ngưỡng những loài rắn quý hiếm đang được nuôi dưỡng, du khách còn được tham quan Bảo tàng rắn đầu tiên của Việt Nam được tổ chức kỷ lục Guinness Việt Nam xác lập vào năm 2005. Nơi đây đang trưng bày gần 50 tiêu bản các loài rắn của Việt Nam, trong đó có con hổ mang Chúa khổng lồ, dài hơn 4m và nặng 27kg từng được nuôi tại trại rắn trong khoảng 17 năm.
Nọc độc cứu người
 Tiền Phong Biểu diễn lấy nọc rắn 1 |
Biểu diễn lấy nọc rắn |
Trại rắn Đồng Tâm được trang bị một dây chuyền sản xuất thuốc hiện đại được Bộ Y tế cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn GMP-WHO. Ngoài chức năng bảo tồn và phục vụ khách tham quan, trại rắn còn có nhiệm vụ sản xuất các loại thuốc đặc trị từ nọc rắn độc để điều trị cho người bị rắn cắn. Theo Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, nọc rắn là dược liệu quý để sản xuất thuốc và các sản phẩm khác. Nọc rắn có chất kháng viêm, giảm đau. Từ nọc độc các loài rắn, trại sẽ điều chế nhiều kháng huyết thanh điều trị cho những bệnh nhân bị rắn độc cắn.
Trong năm qua, Trại rắn Đồng Tâm đã được UBND tỉnh Tiền Giang và Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long bình chọn nhiều danh hiệu như: Điểm du lịch độc đáo, điểm du lịch an toàn, điểm du lịch xanh, cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; Điểm du lịch tiêu biểu Đồng bằng sông Cửu Long, được UBND tỉnh Tiền Giang chứng nhận điểm du lịch đạt OCOP 4 sao. Tỉnh Tiền Giang đang đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định hồ sơ công nhận “Điểm du lịch Trại rắn Đồng Tâm đạt chuẩn sản phẩm OCOP 5 sao".
Bình quân 3 tháng một lần, trại rắn Đồng Tâm tổ chức lấy nọc độc, chủ yếu là hai loại rắn hổ mang và lục đuôi đỏ. Công việc này đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ và nhiều áp lực bởi nhân viên lấy nọc luôn đối mặt với nguy hiểm. Mỗi cá thể rắn đều được cấp số và có hồ sơ bệnh án riêng, bình quân mỗi lần cung cấp khoảng hai giọt nọc, tương đương 0,5 ml. Nếu rắn hổ mang là “sát thủ”, một gram nọc độc khô có thể giết khoảng 166 người thì hổ mang chúa là “thần chết” bởi độc tố mạnh hơn gấp 5 lần. Hổ mang chúa có kích thước lớn, nhanh nhẹn và rất hung dữ, thường chủ động tấn công khi bị đe dọa nên việc lấy nọc cần từ 4 - 5 người. Nhân viên lấy nọc phải thao tác một cách dứt khoát vì chỉ cần lơi lỏng thì sẽ bị rắn tấn công.
 Tiền Phong Mỗi năm, Trại rắn Đồng Tâm điều trị từ khoảng 1.200-1.500 ca bị rắn cắn 1 |
Mỗi năm, Trại rắn Đồng Tâm điều trị từ khoảng 1.200-1.500 ca bị rắn cắn |
Có thâm niên hơn 30 năm, thiếu tá Nguyễn Hữu Viên, Đội trưởng Nuôi trồng Trại rắn Đồng Tâm vẫn không tránh khỏi tai nạn nghề nghiệp. Trong một lần lấy nọc, thiếu tá Viên bị rắn hổ mang cắn trúng tay, phải điều trị hơn một tuần mới khỏi. Vết sẹo trên bàn tay luôn nhắc nhở anh về những hiểm nguy và cần phải cẩn thận hơn khi chăm sóc, lấy nọc rắn.
Mỗi năm, trại rắn khai thác khoảng 500 ml nọc rắn các loại. Nọc độc sau khi lấy được bảo quản lạnh, sau đó chuyển đến xưởng dược để loại bỏ các tạp chất bằng máy ly tâm trước khi sấy khô để làm nguyên liệu điều chế huyết thanh. Nọc độc rắn phục vụ cho những đơn vị trong hệ thống quân đội và các trường đại học, viện văc xin Nha Trang để nghiên cứu khoa học, sản xuất thuốc, sản xuất huyết thanh điều trị rắn độc cắn.
 Tiền Phong Du khách tham quan các loài rắn tại Trại rắn Đồng Tâm 1 |
Du khách tham quan các loài rắn tại Trại rắn Đồng Tâm |
Hiện nay, trại rắn Đồng Tâm còn có Khoa Cấp cứu điều trị rắn độc cắn quy mô 20 giường với đội ngũ y, bác sĩ dày dạn kinh nghiệm và trang thiết bị máy móc hiện đại. Theo Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, mỗi năm, khoa cấp cứu và điều trị rắn độc cắn cho khoảng 1.200 - 1.500 ca là quân và dân trên địa bàn các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và nước bạn Lào, Campuchia. Ngoài sản xuất huyết thanh, trại rắn Đồng Tâm còn chế biến các sản phẩm từ trăn, rắn phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân như: Cobratoxan (điều trị triệu chứng đau trong các bệnh khớp như đau cổ tay, cổ chân, khuỷu tay, đau dây thần kinh tọa…); cao trăn, cao rắn, bột rắn lục,...
'Chiếc khiên' bảo vệ nền tảng tư tưởng từ xa
13:00 27/10/2025Với lợi thế được đào tạo bài bản ở các nước tiên tiến, có kinh nghiệm thực tiễn, làm việc trong môi trường khoa học - công nghệ phát triển cao, đặc biệt có quan hệ sâu rộng ở nước sở tại cũng như trên thế giới, trí thức kiều bào ở nước ngoài là lực lượng quan trọng và cần được chăm sóc đặc biệt, trở thành “chiếc khiên” bảo vệ nền tư tưởng của Đảng.
Cầm 7 sổ đỏ được phường cấp, cụ ông mừng vui ra mặt
09:45 27/10/2025Một phường ở Đà Nẵng tổ chức trao 24 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất cho người dân sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, người dân phấn khởi.
Bắt hai kẻ dùng súng tự chế bắn vỡ kính ô tô trên cao tốc Hải Phòng - Hạ Long
23:00 26/10/2025Ngày 23/9, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin kết quả điều tra vụ việc nhiều ô tô di chuyển trên cao tốc Hải Phòng - Hạ Long bị bắn vỡ kính, đe dọa nghiêm trọng an toàn giao thông. Theo đó, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã bắt giữ 2 đối tượng có hành vi “Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng dạng súng hơi tự chế” bắn vào nhiều ô tô đang lưu thông trên tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long. Trước đó, vào khoảng 22h ngày 14/9, trên mạng xã...
Phát động cuộc thi tìm hiểu pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
23:00 26/10/2025Cuộc thi nhằm tuyên truyền về pháp luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tới người dân, đặc biệt là giới trẻ, với thông điệp “Tiết kiệm điện thành thói quen.”
Khoảnh khắc bảo vệ chung cư lao xuống dòng nước xiết cứu 2 mẹ con ở Đà Nẵng
23:00 26/10/2025Một người phụ nữ chở con nhỏ bị nước lũ cuốn ngã xe giữa đường ngập ở Đà Nẵng. Giữa thời điểm sinh tử, bảo vệ chung cư gần đó đã kịp thời lao xuống cứu hai mẹ con thoát khỏi dòng nước xiết.
Cảnh báo nguy cơ bị lừa khi mua bán vé ‘Hạ Long Concert 2025’
23:00 26/10/2025Công an tỉnh Quảng Ninh cho hay đã phát hiện một số người dùng nhiều căn cước công dân để đăng ký nhận vé mời “Hạ Long Concert 2025”, sau đó rao bán trên mạng xã hội nhằm trục lợi.
Quân khu 5 đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, mãi xứng đáng với truyền thống anh hùng
13:45 26/10/2025Đà Nẵng - Quân khu 5 đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, khẳng định bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.
Nuốt gần 100 viên nam châm nhỏ, bé trai 13 tuổi phải cắt ruột để cứu mạng
07:45 26/10/2025Một cậu bé 13 tuổi ở New Zealand vừa phải trải qua ca phẫu thuật khẩn cấp sau khi nuốt gần 100 viên nam châm nhỏ, trò 'thí nghiệm vui' tưởng vô hại nhưng suýt cướp đi mạng sống của em.
Một trường bất ngờ tăng điểm chuẩn sau khi công bố
20:00 24/10/2025Gần 18h ngày 23/8, Đại học Thủ Đô Hà Nội bất ngờ công bố điểm trúng tuyển theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT đối với thí sinh sử dụng tổ hợp C00 để xét tuyển vào 10 ngành. Mức điểm của những ngành này dao động từ 25,41-28,13. Điều đáng chú ý là từ trước đó, vào 9h cùng ngày, trường đã công bố điểm chuẩn của 10 ngành này với mức từ 24,66-27,38. Như vậy, điểm chuẩn mới đã tăng 0,75 so với thông báo cũ. Độc giả có thể so sánh mức điểm...
