Các nhà khoa học đang tiến gần đến khả năng tạo ra tinh trùng và trứng người trong phòng thí nghiệm, mở ra triển vọng chưa từng có cho y học hiện đại.
Bước ngoặt công nghệ hỗ trợ sinh sản |
| Nếu được chứng minh an toàn, công nghệ này có thể mở ra cơ hội sinh con ruột cho mọi đối tượng, bất kể độ tuổi hay khả năng sinh sản. (Nguồn: Getty Images) |
Theo Giáo sư Katsuhiko Hayashi - chuyên gia di truyền phát triển tại Đại học Osaka (Nhật Bản), công nghệ sinh tinh và tạo trứng trong ống nghiệm (in-vitro gametogenesis – IVG) đang có những bước tiến thần tốc. Chỉ trong vài năm tới, thành tựu này có thể được ứng dụng thực tiễn.
IVG là quá trình biến tế bào da hoặc máu thành tế bào gốc, sau đó chuyển hóa thành tế bào mầm – tiền thân của tinh trùng và trứng. Các tế bào này được đưa vào các cơ quan sinh sản nhân tạo (organoid) để tiếp nhận tín hiệu sinh học giúp phát triển thành giao tử hoàn chỉnh.
Phát biểu tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội sinh sản và phôi học châu Âu (ESHRE) ở Paris, Giáo sư Hayashi chia sẻ rằng, phòng thí nghiệm của ông đã tạo được tinh nguyên bào trong mô tinh hoàn nhân tạo. Dù các tế bào chưa phát triển thành tinh trùng trưởng thành, nhóm nghiên cứu đang cải tiến hệ thống cấp oxy để đạt kết quả cao hơn. Ông dự đoán, chỉ cần thêm bảy năm nữa để có thể tạo ra tinh trùng người khả thi trong phòng thí nghiệm.
Tại Mỹ, startup Conception Biosciences cũng theo đuổi hướng đi này với sự ủng hộ từ các nhà đầu tư lớn như Sam Altman – sáng lập OpenAI. Giám đốc điều hành công ty Matt Krisiloff, khẳng định: “Trứng nhân tạo có thể là công cụ hiệu quả nhất để đảo ngược đà suy giảm dân số”. Ông tin rằng, công nghệ này mở rộng đáng kể “cửa sổ lập kế hoạch gia đình”, cho phép phụ nữ sinh con ở độ tuổi cao hơn nhiều so với hiện tại.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh, IVG phải trải qua nhiều năm thử nghiệm để bảo đảm an toàn sinh học, tránh nguy cơ đột biến gene truyền sang các thế hệ sau. Một số chuột được sinh ra bằng trứng nhân tạo cho thấy tuổi thọ và khả năng sinh sản bình thường, nhưng điều đó chưa đủ để ứng dụng trên người.
Về mặt đạo đức, các nhà khoa học thận trọng trước những khả năng như sinh con từ hai người cha hoặc từ một cha/mẹ duy nhất. Giáo sư Hayashi chia sẻ: “Tôi đã tạo ra chuột con từ hai con đực, nhưng điều đó không tự nhiên. Khoa học mà tạo ra điều phi tự nhiên thì càng cần phải cẩn trọng”.
Bên cạnh đó, khả năng chỉnh sửa gene và sàng lọc hàng loạt phôi thai cũng được đặt ra như một hệ quả tiềm năng, đòi hỏi khung pháp lý nghiêm ngặt. Ở Anh, hiện luật pháp cấm sử dụng tế bào sinh sản nhân tạo trong điều trị hiếm muộn, và các cơ quan quản lý đang nỗ lực xây dựng quy chuẩn an toàn cho công nghệ mới này.
Dù còn nhiều rào cản về đạo đức và luật pháp, giới khoa học đồng thuận rằng IVG là hướng đi đầy hứa hẹn cho không chỉ với người hiếm muộn mà còn với các cặp đồng tính, người chuyển giới và những người từng mắc bệnh ung thư. Giáo sư Rod Mitchell từ Đại học Edinburgh nhận định: “Có thể trong năm đến 10 năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến tinh trùng hoặc trứng được tạo ra từ các tế bào chưa trưởng thành. Đây không còn là điều viển vông”.

Bắc Ninh - Trường Tiểu học Tuấn Đạo là điểm trường đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh triển khai Chương trình Sữa học đường giai đoạn 2025-2030.

Sáng 22-10, thông tin từ UBND xã Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp cho biết đã tìm được thi thể bé trai chết đuối tại rạch Xẻo Điều, ấp An Bình trong tối 21-10.

Ít nhất 35 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương trong lúc hôi xăng từ một xe bồn chở nhiên liệu bị lật, sau khi nó bất ngờ phát nổ ở bang Niger.

Một số bằng chứng khảo cổ cho thấy một làng cổ thuộc thiên niên kỷ thứ 5-6 trước Công nguyên đã tồn tại ngay dưới trung tâm thành phố lịch sử thời trung đại Beladshapur, thuộc Dehdasht ngày nay.

Cảnh sát Singapore mở rộng điều tra rửa tiền liên quan Chen Zhi, chủ tịch Prince Group, với các lệnh cấm chuyển nhượng tài sản và nhiều hoạt động phạm pháp.

Gia Lai - Liên quan vụ nữ sinh lớp 7 bị bạn đánh hội đồng, phường Thống Nhất yêu cầu nhà trường họp kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với...

Eliasard Moneus (29 tuổi, bang Indiana, Mỹ) vừa bị kết án vì hai tội danh nghiêm trọng là giết người và mưu sát. Theo hồ sơ tòa án, người đàn ông này đã dìm con trai nhỏ Jacob (3 tháng tuổi) vào xô nước giặt, đóng kín nắp, khiến đứa bé tử vong do ngạt thở. Sau đó, hắn cầm thanh kim loại tấn công vợ là Edlie, khiến cô bị thương nặng ở vùng đầu. Công tố viên Quận Tippecanoe, bà Elyse Madigan, cho biết đây là một trong những vụ án đau lòng và tàn...

Một số bang buộc tài xế từng lái xe khi say rượu phải đổi sang biển số đặc biệt, nhằm tăng cường giám sát và răn đe.

Ngay sau khi hạ cánh xuống Mumbai, máy bay đã được đưa ngay đến khu vực cách ly nhưng lực lượng chức năng xác định đây chỉ là đe dọa đánh bom giả do không phát hiện bất cứ vật khả nghi nào.