Bí mật của một gia tộc thịnh vượng 21 đời

Đầu năm 2025 tại Nhà hát Carnegie Hall, một người đàn ông tóc bạc bước lên sân khấu trong những tràng pháo tay và tuyên bố tặng 40 triệu USD cho dàn nhạc Giao hưởng New York.

Đây là khoản quyên góp lớn nhất trong lịch sử hơn 180 năm của dàn nhạc. Nhưng với người đàn ông này khoản từ thiện lớn nhất là năm 2021 đã chi 125 triệu USD giúp các bảo tàng nghệ thuật vượt qua khó khăn tài chính, xây dựng lại cũng như phục hồi các phòng trưng bày và không gian công cộng. Trước đó họ cũng quyên góp 40 triệu USD cho nhiều trường đại học, tặng hàng chục bức tranh quý cho các bảo tàng.

Ông là Đường Lưu Thiên (Tang Liuqian), hậu duệ đời thứ 21 của gia tộc họ Đường nổi tiếng Trung Quốc.

Đường Lưu Thiên và vợ Từ Tân Mai, một nhà khảo cổ học kém ông 33 tuổi. Ảnh: QQ

Gia tộc họ Đường khởi nguồn từ thời Minh, ông tổ Đường Thuận Chi (Tang Shunzhi) vừa là nhà văn lớn, vừa là tướng tài. Sau đó một nhánh của họ Đường chuyển đến thành phố Vô Tích lập nghiệp.

Đến cuối nhà Thanh, họ thành "Tứ đại gia tộc Vô Tích" với tiệm gạo, nhà máy bột, xưởng dệt. Ông nội của Đường Lưu Thiên gây dựng đế chế dệt may. Cha ông được mệnh danh "Vua dệt vải Trung Hoa", lập nhà máy dệt Nam Hải, công ty dệt đầu tiên niêm yết tại sàn chứng khoán Hong Kong.

Sinh năm 1938 tại Thượng Hải, Đường Lưu Thiên lớn lên trong sự giàu sang của gia tộc. Năm 10 tuổi, ông sang Mỹ và tốt nghiệp ở hai trường đại học danh giá là Yale và Harvard. Ông Đường không nối nghiệp dệt may mà bước vào thế giới tài chính ở Phố Wall.

Năm 1970, ông lập công ty đầu tư Reich & Tang, lên sàn chứng khoán New York năm 1987, trở thành quỹ tiền tệ tư nhân niêm yết đầu tiên ở Mỹ. Đường Lưu Thiên được mệnh danh "Cha đẻ của Quỹ Tiền tệ Mỹ".

Không chỉ giỏi tài chính, ông biến đam mê thành kinh doanh khi mua lại chuỗi cắm trại KOA, từng bước đưa nó thành thương hiệu hàng đầu nước Mỹ. Trước tuổi 40, ông đạt tự do tài chính nhưng không dừng lại, chuyển hướng sang nghệ thuật, giáo dục, di sản.

Những nhân vật nổi tiếng trong gia tộc họ Đường. Ảnh: QQ

Cùng với người vợ thứ hai Từ Tân Mai (Xu Xinmei), một nhà khảo cổ học, Đường Lưu Thiên đã tiến thêm một bước lớn trong việc củng cố vị thế gia tộc họ Đường. Trong hơn 30 năm qua, ông đã quyên góp hơn 200 triệu USD cho các hoạt động bảo tồn và nghệ thuật. Với vợ chồng ông, "giá trị thật sự của tiền là khi nó làm hồi sinh những nền văn minh từng bị phủ bụi lãng quên".

Năm 1990, ông còn cùng kiến trúc sư nổi tiếng thế giới Ieoh Ming Pei (hậu duệ đời thứ 17 của họ Bối), nghệ sĩ Yo-Yo Ma và các nhân vật gốc Hoa sáng lập tổ chức "Committee of 100" (100 người Hoa ưu tú).

Trong cuốn tự truyện, mẹ vợ đầu của Đường Lưu Thiên, bà Yan Youyun, vợ của nhà ngoại giao Cố Duy Quân, đặc biệt khen ngợi con rể.

"Chính nhờ sự chăm chỉ của Đường Lưu Thiên mà vợ chồng tôi mới có thể sống một cuộc sống sung túc và không lo lắng", bà Yan, người sống thọ 112 tuổi chia sẻ.

Đường Lưu Thiên và vợ Từ Tân Mai vẫn luôn thân thiết với mẹ vợ đầu của ông, bà Yan Youyun. Ảnh: QQ

Ngoài quyên góp cho nghệ thuật, vợ chồng ông cũng tích cực tham gia các hoạt động phúc lợi xã hội. Trong nhiều lần xuất hiện trước truyền thông, ông chia sẻ rằng nhiệm vụ của người giàu không chỉ là kiếm tiền, còn phải truyền lại tài sản, giữ gìn danh dự gia tộc và sẵn sàng chia sẻ với cộng đồng.

"Giàu không phải ở số tiền trong ví, mà là ở cách bạn dùng nó để khiến thế giới thêm rực rỡ", ông nói.

Điều ấn tượng nữa về gia tộc họ Đường là truyền thống giáo dục tinh hoa được duy trì qua nhiều thế kỷ. Bắt đầu từ cha của Đường Lưu Thiên, các thành viên trong gia đình hầu như đều tốt nghiệp từ những trường danh giá hàng đầu Mỹ, tạo nên hiện tượng "gia tộc Ivy League".

"Gia sản quý nhất tôi nhận được không phải là tiền, mà là thước đo giá trị: sự khiêm tốn, tính kỷ luật, và lòng trắc ẩn", Đường Lưu Thiên từng nói.

Triết lý sống ấy có lẽ chính là yếu tố giúp nhà họ Đường gìn giữ được sự giàu có, hưng thịnh suốt 21 đời.

Bảo Nhiên (Theo QQ)