Bài học lao lý từ những vụ tài xế 'chơi ngông' trên đường

Để cảm xúc nóng giận lấn át, nhiều tài xế đã mất kiểm soát khi tham gia giao thông và cùng nhận kết cục "vướng lao lý".

Ngày 4/8, trên mạng xã hội lan truyền hình ảnh giữa trời nắng nóng lên tới gần 40 độ, hơn 40 người trong đó có cả trẻ em vẫn cần bố mẹ bế, đứng chen chúc dưới bóng râm của một chiếc xe khách đậu trên đường vành đai 3, Hà Nội.

Sự việc được cơ quan công an xác định có liên quan tình huống "xin đường" bất thành. Hôm đó, do mật độ phương tiện tham gia giao thông cao, xe khách di chuyển chậm. Ông Bùi Trường Sơn lái ôtô 7 chỗ đi song song trong làn dừng khẩn cấp, xin chuyển làn nhưng không được nhường đường. Ông Sơn cho rằng tài xế xe khách cố tình không hợp tác nên bức xúc, cãi vã.

Ông Sơn sau đó đi lên cabin xe khách và rút chìa khóa rồi bỏ đi. Xe không thể di chuyển, nhiều hành khách phải xuống xe đứng ở làn khẩn cấp. Khoảng một giờ sau, xe khách mới tiếp tục hành trình nhờ sử dụng chìa khóa phụ.

Việc ông Sơn rút chìa khóa xe khách sau mâu thuẫn được camera ghi lại.

Việc người tham gia giao thông để cảm xúc lấn át, ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt trên các tuyến cao tốc, quốc lộ. Những hành vi "ngông" phổ biến như: chặn đầu xe vì mâu thuẫn va chạm nhỏ, lao tới mở cửa xe người khác, ném vật cản ra đường, quay clip dọa nạt... Với nhiều người, đây chỉ là phản ứng "nóng giận tức thời", nhưng thực tế, mỗi hành vi đều có thể trở thành nguồn cơn gây tai nạn, ùn tắc, thậm chí tranh chấp, xô xát dẫn đến án mạng.

Cùng với sự phổ biến của camera hành trình, clip trên mạng xã hội và các hệ thống giám sát giao thông thông minh, các hành vi như vậy không còn nằm "trong bóng tối".

Trong sự việc ngày 25/7 tại cao tốc Nội Bài - Lào Cai, hành vi tạt đầu, chèn ép hai xe tải của một tài xế 38 tuổi ngay lập tức bị cán bộ trực hệ thống camera phát hiện và phối hợp cảnh sát giao thông dừng xe xử lý.

Khi bị công an lấy lời khai, tài xế 38 tuổi nêu lý do bán sắt vụn cho hai tài xế xe tải mà chưa kịp cân thì họ đã bỏ chạy. Tài xế do đó lấy ôtô đuổi theo, chèn ép, lạng lách để vượt lên trước chặn đầu, buộc hai người lái xe tải quay lại trả tiền.

Mới nhất, hôm nay 6/8, tài xế xe container Nguyễn Thế Ninh cũng bị phát hiện đã lạng lách, đánh võng trên cả 3 làn đường trên cao tốc Long Thành - Dầu Giây, cản trở ít nhất 4 ôtô khác đang lưu thông cùng chiều phía sau.

Tại cơ quan điều tra, Ninh thừa nhận cố tình "đánh võng" xe container như vậy để gây chú ý, nhằm "ép công ty phải sa thải mình" vì bức xúc với chính sách của doanh nghiệp.

Lời cảnh báo cho những 'cái đầu nóng' sau vô lăng

Chuyên gia pháp lý cho hay tài xế hay bất kỳ người tham gia giao thông nào đều cần hiểu "lái xe là hành vi pháp lý có trách nhiệm". Cách cư xử bốc đồng có thể không chỉ khiến người khác tổn thương mà còn đưa chính tài xế vào vòng lao lý.

Cả ba tài xế trong các vụ việc trên, đều đang bị tạm giữ hoặc tạm giam, khởi tố về tội Gây rối trật tự công cộng.

Vì sao họ bị xử lý về tội danh này, chuyên gia pháp lý Bế Thị Hường (Công ty luật TNHH ARC Hà Nội) phân tích, trong các trường hợp đã đề cập, khách thể (đối tượng bị xâm hại) của tội này là trật tự công cộng, tức là sự ổn định, an toàn, bình thường trong sinh hoạt giao thông, sinh hoạt cộng đồng. Đối tượng bị "gây rối" không phải một cá nhân cụ thể mà là chung toàn xã hội.

Các tài xế đã thực hiện lỗi một cách cố ý, xâm phạm vào những nội quy, quy tắc, điều lệ,... về trật tự ở những nơi công cộng; xâm phạm trực tiếp đến trật tự chung, vi phạm nếp sống văn minh, quy tắc của cuộc sống, ảnh hưởng đến những hoạt động bình thường tại nơi công cộng.

Trong việc rút chìa khóa xe khách, hành vi của ông Sơn đã làm ảnh hưởng đến ít nhất 3 đối tượng: người tham gia giao thông, bị kẹt xe, mất thời gian; hơn 40 người trong xe khách bị đình trệ chuyến đi, đối mặt nguy cơ sức khỏe khi phải xuống xe, dừng ở làn khẩn cấp dưới trời nắng nóng 40 độ C trong gần một... Lực lượng chức năng cũng bị ảnh hưởng khi phải xử lý tình huống, phân luồng giao thông.

Theo bà Hường, đối chiếu với các tội danh khác, hành vi rút chìa khóa xe khách của ông Sơn không đủ cấu thành tội Hủy hoại tài sản (vì không làm hỏng xe); tạm thời không có yếu tố "gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác" để cấu thành tội Cố ý gây thương tíchhoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; không có yếu tố "đe dọa tính mạng" trực tiếp để cấu thành tội Đe dọa giết người...

Bộ luật Hình sự quy định hành vi gây rối mà "gây ảnh hưởng xấu" đã đủ cấu thành tội Gây rối trật tự công cộng, chứ không nhất thiết phải gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Trong trường hợp của Ninh, tài xế container lạng lách trên cao tốc, cơ quan điều tra đánh giá "hành vi này gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông và ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội". Do đó, việc xử lý ông Sơn về tội Gây rối trật tự công cộng, theo chuyên gia, là phù hợp nhất, đúng bản chất pháp lý và đảm bảo xử lý hình sự đúng mức độ gây nguy hiểm cho xã hội.

Bà Hường khuyến cáo, bạn khi tham gia giao thông dù có mâu thuẫn dẫn đến mất kiểm soát cảm xúc thì việc hành động theo bản năng có thể khiến người khác tổn hại về sức khỏe, danh dự, còn mình vướng vòng lao lý. "Hãy bình tĩnh giữ cái đầu lạnh và tuyệt đối không bạo lực".

Việc trang bị camera hành trình và thu thập để làm bằng chứng, sau đó báo ngay lượng chức năng, luôn là lựa chọn đúng đắn và an toàn nhất. "Hành xử có văn hóa giao thông không chỉ là trách nhiệm với cộng đồng mà còn là cách tự bảo vệ mình khỏi rủi ro pháp lý", chuyên gia này nêu quan điểm.

Hải Thư