Động lực thúc đẩy Nga đưa quân tấn công tỉnh Sumy của Ukraine

Các binh sĩ Lữ đoàn 810 Nga đã vượt biên tấn công tỉnh Sumy của Ukraine, dường như nhằm cắt tuyến tiếp tế của đối phương cho lực lượng ở tỉnh Kursk.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 19/2 cho biết Lữ đoàn Hải quân đánh bộ Cận vệ Độc lập số 810 nước này đã vượt biên giới với Ukraine và tiến vào lãnh thổ đối phương. "Lực lượng của chúng tôi đang tiến quân dọc theo toàn bộ tuyến giao tranh", ông chủ Điện Kremlin nhấn mạnh.

Hãng thông tấn TASS của Nga cho biết Lữ đoàn 810 là lực lượng từng được điều từ các khu vực "phức tạp nhất" tại Ukraine về phòng thủ tại tỉnh Kursk sau khi Kiev mở chiến dịch tấn công và kiểm soát khu vực rộng lớn ở vùng này từ tháng 8/2024.

Giới chức Ukraine thừa nhận lực lượng Nga đã tìm cách tiến vào tỉnh Sumy. Theo phát ngôn viên quân đội Ukraine Dmytro Lykhoviy, một đơn vị Nga đã tìm cách xâm nhập lãnh thổ Ukraine trong cuộc tấn công được phát động từ làng Nikolayevo-Daryino ở tỉnh Kursk vào lúc 6h ngày 19/2.

Đây là cuộc tấn công trên bộ đầu tiên của quân đội Nga vào tỉnh Sumy kể từ khi họ rút khỏi vùng này hồi tháng 4/2022.

Tuy nhiên, Lykhoviy cho hay đây chỉ là đợt xâm nhập của một nhóm trinh sát - phá hoại, không phải chiến dịch quy mô lớn. Lữ đoàn 810 được cho là có khoảng 2.500 binh sĩ, còn một đơn vị trinh sát - phá hoại thường có quân số thấp hơn nhiều.

Lính Nga vận hành lựu pháo D-20 tại tỉnh Kursk hôm 5/2. Ảnh: RIA Novosti

Truyền thông Nga dẫn lời Yuri Podolyaka, blogger quân sự ủng hộ Điện Kremlin có hơn ba triệu người theo dõi trên Telegram, cho biết lực lượng Nga đã tiến vào tỉnh Sumy từ Sverdlikovo, ngôi làng mà họ vừa tái kiểm soát tại tỉnh Kursk. Binh sĩ Nga sau đó tiến tới làng Novenkoye ở tỉnh Sumy và nhiều khả năng sẽ hướng tiếp đến làng Basovka.

Mục tiêu của lực lượng Nga là đi vòng qua các vị trí phòng ngự kiên cố của Ukraine, nhằm tiếp cận tuyến tiếp tế chính của đối phương từ Sumy đến thị trấn chiến lược Sudzha ở tỉnh Kursk, nơi các đơn vị Ukraine đang kiểm soát.

"Điều này sẽ đẩy nhanh tốc độ tạo gọng kìm bao vây và khiến đối phương phải rút về nước", Podolyaka cho hay.

Blogger này cũng nhấn mạnh đây chưa phải là chiến dịch quy mô lớn của Nga, dù nhận định rằng mục tiêu "rõ ràng" của Moskva là thiết lập vùng đệm an ninh ở tỉnh Sumy sau khi tái kiểm soát toàn bộ tỉnh Kursk.

Military Informant, tài khoản Telegram của Nga với hơn 600.000 người theo dõi, cho biết việc giành lại làng Sverdlikovo đã mở đường cho quân đội Nga áp sát tuyến hậu cần chính của Ukraine ở khu vực biên giới gần thị trấn Sudzha.

"Đối phương đã sử dụng tuyến đường huyết mạch này kể từ những ngày đầu tiên của chiến dịch ở tỉnh Kursk", tài khoản này cho hay. "Các cuộc tấn công của Nga ở bên kia biên giới có thể nhằm mục đích cắt nguồn tiếp tế cho lực lượng Ukraine ở Kursk, hay ít nhất cũng làm gián đoạn nghiêm trọng".

Xe tăng của quân đội Nga tại tỉnh Kursk vào tháng 8/2024. Ảnh: Kommersant

Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin. Hôm 19/2, trước khi ông Putin đưa ra tuyên bố, cơ quan này cho biết sau khi tái chiếm làng Sverdlikovo tại tỉnh Kursk, lính dù Nga thuộc Trung đoàn Cận vệ Đường không số 51 và 56 đã tiến tới biên giới với tỉnh Sumy và đẩy lui lực lượng Ukraine về phía bên kia.

Cuộc tấn công xuyên biên giới của Nga diễn ra trong lúc lực lượng Ukraine tại tỉnh Kursk đang ngày càng gặp bất lợi, sau thời gian đầu chiếm ưu thế nhờ tính bất ngờ của chiến dịch.

Tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky hôm 13/2 thừa nhận họ chỉ còn kiểm soát khoảng 500 km2 lãnh thổ tại vùng Kursk, tương đương khoảng 38% so với giai đoạn đầu của chiến dịch.

Dù vậy, Ukraine vẫn nỗ lực bám trụ ở mặt trận Kursk, nhằm tạo đòn bẩy trong trường hợp tiến hành đàm phán với Nga trong tương lai. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi đầu tháng nêu ý tưởng trao đổi lãnh thổ "một đổi một" trực tiếp với Nga để chấm dứt xung đột, trong đó có khu vực mà Ukraine đang kiểm soát tại Kursk.

Điện Kremlin sau đó bác bỏ đề xuất, khẳng định quyết tâm đánh bật lực lượng Ukraine khỏi tỉnh Kursk chứ không chấp nhận trao đổi.

Vị trí tỉnh Kursk của Nga và tỉnh Sumy của Ukraine. Đồ họa: Al Jazeera

Triển vọng đàm phán chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine đang được thúc đẩy sau cuộc điện đàm hôm 12/2 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Tổng thống Putin. Phái đoàn cấp cao của Nga và Mỹ hôm 18/2 gặp nhau tại Arab Saudi và nhất trí bắt đầu làm việc về lộ trình hướng đến giải pháp hòa bình cho xung đột tại Ukraine.

Giới quan sát cho rằng việc Nga đưa lực lượng tiến vào tỉnh Sumy có thể là nỗ lực của Moskva nhằm đạt lợi thế tối đa trên thực địa, qua đó có được vị thế tốt hơn khi thật sự bước vào đàm phán.

Tổng thống Trump ngày 19/2 nhận định Nga đang chiếm thế thượng phong trong đàm phán về xung đột tại Ukraine do kiểm soát được nhiều lãnh thổ hơn.

Dù vậy, hãng thông tấn AFP cho rằng bất kỳ nỗ lực nào của Nga nhằm kiểm soát thêm lãnh thổ Ukraine ở khu vực mới đều sẽ khiến xung đột leo thang, gây ảnh hưởng tới nỗ lực chấm dứt xung đột bằng con đường ngoại giao.

Phạm Giang (Theo AFP, Lenta, TASS)